James MacIntyre - Англичанин, хрен заморский

Oran don Ollamh MacIain

An t-ollamh thainig a Sasann
‘N coinneamh ri masl’ thoirt do dh’Alba,
Ged fhuair e suairceas da chleachdadh
‘Na astar air feadh nan Garbhchrioch,
Cho luaithe rainig e dhachaigh
Gu garaidh altram an t-seana-bhruic
Na rug an truileach an asaid
De bhreugan ascaoin ‘s de shalachar.
 
Ach se ‘n Donas fhein a spor thu
Thug an toil dhuit gun a chaileachd:
Bu chomhartaich dhuit ris a’ ghealaich
Bhith tabhann ri clannaibh nan Gaidheal –
Is olc, a thru, nach tug thu ‘n aire
Mun robh thu cho labharra dh;na
Nach e ‘n c; as cruaidhe dealann
As doimhne a ghearras a namhaid.
 
S dearbha nach fiach leam it’ iolair
A spuilleadh, no tharraing a balg, dhuit:
S math a dh’fhoghnas leam a’ gheadhach
Shliom, ghlas, laghach gad mharbhadh –
Ceapag bhog challtainn gun chorran,
Gun ghuin, gun oirean, gun chalg oirr’,
A lotas do theanga ‘s do cholann
As comh-buige re torran mhealgan.
 
Chan eil mi creidsinn ga-rireadh
Gur Iaineach friamh na beiste,
Sann a fhuaridh e le mhathair
Ri coigreach le nadar Bhenuis:
Balach gun mhodh, lomlan miosgainn,
Traill neo-mhiosail air fhein e –
Is tusa an fheoil a chaidh a dholaidh,
A dhubail boladh, air brenid.
 
Ach chan eil coille gun a crionach
‘S bidh clamhan lionmhor sna seocaibh,
S ainneamh ri fhaotainn magh cruithneachd
Gun bhuilgear ann, gun fhotas;
Tha coimeasg ri fhaighinn gu minig
Anns na gineachainn as boidhche,
‘S chan iongnadh thusa bhith ad’ thrustair,
Ad’ thair, ‘s ad’ ghusgall de d’ sheorsa.
 
Gur tu an losgann sleamhainn tarrbhuidh,
S tu maigein tairrngeach nan digean,
Gur tu tearc-luachrach a’ chathair
Ri snag ‘s ri magaran miltich;
S tu bratag sgreataidh an fhasaich,
S tu ‘n t-seilcheag ghranda, bhog, litheach,
S tu ‘n cartan nach fhuarasta tharsainn
Uait na tharras tu ‘nad ingean.
 
Gur tu ‘n sgonnachu gollach, sgallach,
S tu tramasgal salach gach fas-phoir,
S tu soplach is moll na fasnaig
An am siol reachdmhor a chathadh;
S tu tom odhar an tombaca,
Gur tu stad feachda o bhlaraibh,
Gur tu croman-luch’ na h-ealtainn –
S tu nis mir-cagnaidh nam bardan.
 
Gur tu fuidheagan an aodaich,
Gur tu cno-chaoch na f;or fhasaig,
S tu am madadh-allaidh air chonfhadh,
Gur tu meas toirmisgt’ a’ gharaidh,
S mor tha de bheusan, a bhalaich,
A’ bhruid air carradh ad’ nadar –
Chan iongnadh ged tha thu sgreamhail
San fhail anns an deachaidh t’ arach.
 
Cha bu tu ‘n droigheann no ‘n cuileann
No ‘n t-iubhar fulannach laidir,
Chan eil mir annad den darach
No de sheileach dearg nam bl;ran;
Tha chuid as mo dhiot de chritheann,
;ngnean sgithich ‘s lamhan fearna –
Tha do cheann gu leir de leamhan,
Gu h-araidh do theanga ‘s do chairein.
 
Ceann puinnsein h a chinnich ‘na fhasach
Den fhailbhe ‘s den aileadh lomlan
Gann uiread maighdeige-traghad
De dh’eanchainn nadarr’ ad’ throm-cheann,
Chan iongnadh ged thigeadh toth graineil
O dheudach bearnach do ronnachraois
‘S do chom gun chridhe gu d’ ainean
Ach uiread maleid de dhombias.
 
Am measg nan iasg s tu ‘n dallag mhurlaich,
A’ bhiast mhugach sin ‘m mac-lamhaich,
S tu ‘n t-isean a meadhan na breine,
Am broc ‘s a shron ‘na cheir tri raithean,
A’ mhial chaorach dha’n ainm at t-seulain,
Salach an spreidh tha dhuit cairdeach –
‘S mur bitheadh nach toil leam ainm eisge,
Gun d;raiginn fhein do sgrailleadh.
 
Ach ni mi nis a bhrigh do sgornail
Glomhar ad’ bheul mor a sparradh
Nach dealaich riut fhads as beo thu,
Gach aon deireadh lo ga theannadh;
Bharrachd air na gheibh thu de riasladh
Air ballan-stiallach gad spannadh –
B’ fhearr dhuit nach beirte bho thos thu
Ach ad’ mharbh-laogh bo gun anam.

----
James MacIntyre (= /Seumas Mac-an-t-Saoir, Fear a Ghleinne Nodha,
(ca. 1727—1799)

Джеймс Макинтайр из Гленно или Шемас Макинтайр
— третий вождь клана Макинтайр имени Глен Но,
 Шотландский поэт (ру.вики)
 

Песня для Доктора Джонсона

Англичанин, хрен заморский,
Был ты нам сто лет не нужен,
Но притрюхал: мол, по-горски
Выставляй обед и ужин;
И с набитою утробой
У себя в норе барсучьей
Выродил набитый злобой
Дохлый выпороток сучий.
 
Знать не знаю: черт ли, бес ли
Вдохновил тебя на дело:
Воешь на луну, а если
Слушать не заставишь гэла?
Ну, рычи поганой шавкой,
Быдловатой, грязной, грубой:
Гавкай ты или не гавкай –
А поди куси, беззубый!
 
Клювом, иль пером орлиным
Не убью тебя роскошно:
Мне и стёблышком гусиным
Воевать с тобою тошно;
Час-другой тебя помучу:
Быть у нас не может драки:
Раздавлю тебя, как кучу
Протухающей салаки!
 
Неужели папа Джонни
Смастерил такого Сэмми?
Видно, дядя посторонний
Дал начало этой теме;
Тухлый дух в протухшем теле;
Раб, достойный только вздрючки
Ты вонючкой был доселе,
Стал теперь как две вонючки.
 
Высыхает лес отменный,
От орлов – разит стервятней;
В чистой полосе ячменной
Сорняки всего отвратней;
Знать, фальшак не хуже денег,
Коль растут на нем доходы;
Сударь, то, что ты мошенник –
Просто знак твоей породы.
 
Ты слизняк, среди болота
Вялое наевший брюхо;
Ты раздутая от пота
Желтопузая лягуха;
Ты – раздутый труп гадючий,
Ты же слепень кровожадный;
Ты же овод приставучий
И опарыш стервоядный.
 
Ты – бродячий пес нечистый,
Царь помойки, право слово;
Ты – грибок росы мучнистой,
Ты – гниющая полова;
Ты – наймит, притом подонок,
Ты – продажная защита,
Ты – гнусавый пустельжонок,
Жвачка для зубов пиита.
 
Ты исчадие кошмара,
Плод без племени, без роду;
Ты взбесившйся волчара,
Что боится видеть воду;
Ты мешок, набитый вздором,
Ты недаром всех бездарней:
Ты, зачатый под забором,
Ты, воспитанник свинарни.
 
Ты отнюдь не вереск чистый,
Ты не ясень – помнить надо б;
Ты не не терн, да и не не тис ты,
И не благородный падуб;
Но доволен ты судьбиной
Ты – осина превелика,
Дуб, что сделался дубиной,
Липа, что пошла на лыко.
 
Омерзительный, раздутый
Змей, подохший возле речки;
Полный вызревшей цикуты
Чирей, что готов к протечке;
Слизь твою понюхать жутко,
Да и вовсе бы не надо:
У тебя взамен желудка –
Печень, вздутая от яда.
 
Ты – акула, ты – зубатка,
Ты – пескарь, на выкид годный;
Ты – великий страж порядка,
Только страж заднепроходный;
Вошь, внедрившаяся смело,
Скажем, в тулово овечье, –
Но болтать с тобою – дело
Ну никак не человечье.
 
Коль тебе нужда приперла –
Думаешь, возьмешь нахрапом;
Растопырь пошире горло –
И в него получишь кляпом.
Твой конец, поганец, близок:
И довольно строить ковы:
Ты – невыделанный склизок,
Сдохший в брюхе у коровы.
 
----
Перевод с шотландского гэльского:
Евгений Владимирович Витковский (1950 / 2020)


Рецензии