2 Бзэлъэмыж бзэрабзэ

З
Зази Зули мэзым к1уащ,
Мэзым зэрмызей здахьащ.
Зэрыджэшхуэм щ1эт1ысхьащ,
Зэрмызейри зэдашхащ.
Зэ жыгышхуэ къагъуэтащ
Зэ пызыбзэу- Къыпачащ.
Зэм зэхалъхьэ, зэм зэхах,
Зы пэгуныр зэ1эпах.

З
Зэш-зэкъуэшу зэныбжьэгъухэм,
Зы защ1ауэ зэролъагъу.
Зэхэлъщ я псэр зэгъунэгъухэм,
Зэхуэгуапэщ, зэрыIыгъщ.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Зэхьэзэхуэ мэунэри зэижит1 мэунэхъу.
Зэдэпщ1э щ1эхщи, зэдэшхэ 1эф1щ.
Зэзри зи хущхъуэ щы1эщ.
Зыбз нэхърэ зыд.
Зи нэхъыжь зымылъытэм и щхьэ илъытэжкъым.

И
Иныжь икъук1э ину жа1э,
Ик1и и нэр жану жа1э.
И инагъым ирипагэу,   
Жа1э, лъо1эс уафэ лъагэм.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Изрэ ныкъуэрэ зэрыщ1экъым.
Ик1ута из хъужкъым.
Иужь акъыл нэхърэ ипэ акъыл.
И анэ еплъи ипхъу къашэ.
Имыкъур иризыгъэкъур лэпсщ.

Й
Йоджэ-дак1уэ хъуну ху*ейщи.
Йопщэ-щэк1ыр ибзын ху*ейщи.
Йоплъ и бзыпхъэм-идын ху*ейщи.
Дыхубэринэ бостей ху*ейщи.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Лей зезыхьэр и хьэкъ хуозэ.
Зы пц1ым пэжищэ егъэулъий.
Илъэс 1уэху къэщтэжыгъуейщ.
Бей жей езэгъыркъым.
Мыдэф къафэрейщ.
Мащэ зыт1 йохуэж.

К
Зэрыклассу ди гуф1эгъуэщ,
Школ доскам ды1утщ, еджэгъуэщ!
Хьэрыф "К"-р доскам теттхащ,
Квадратышхуэу къэттхъыхьащ.

К
КАПИТАН
Хэку хъумак1уэ хъуащ Сулът1ан,
Джанэ кусэу капитанщ!
Лъэпкъ дэмыгъэм иригушхуэу,
Гумызагъэу щ1алэ жанщ!

Дыщэ-вагъуэу нурхэдык1хэр
Дамэтелъхэщ - Командирщ!
Адыгагъэм ирибжьыф1эу,
Гъуэгугъэлъагъуэ капитанщ!

ПСАЛЪЭЖЬ:
Классым едыгъуэри зи щхьэ едыгъуэри зэлъытащ.
Колхозыр беймэ, уэри убейщ.
 
Ку
Къыкъоплъ куэбжэм и зэхуакум,
Зек1уагъащ1эу хъыджэбз ц1ык1у.
Куэд жимы1э, куэд гуро1уэ,
Щхьэц бэринэу Кукуэ ц1ык1у.

Ку
Куэд къыумыбжу куэд зэгъащ1э,
Узэде1эм бгыр мэкуэш.
Да1уэ - Куэди умы1уатэ,
«Щхьэ зыкъутэ» емызэш.

*«Щхьэ зыкъутэ»- Болтун

ПСАЛЪЭЖЬ:
Куэд жызы1э нэхърэ куэд зылэжь.
Куэд зыгъащ1э нэхърэ куэд зылъагъу.
Зэде1эмэ бгыри ягъэкуэш.
Бейм и гуф1эгъуэр мылъкущ.
Хэхъуэ зи куэд и щхьэ узкъым.            

К1
КIэпхъыу зи кIэ кIэ бэринэр,
КъикIыкIа кIэртIофхэм блопкI.
Къанжэ кIакIэу, к1э к1ыхь иным,
Дыщэ к1апэ игу имык1.

К1
КIэр пегъэхури йопкIэж и гъуэм,
Шындырхъуоур к1эщ1ыбзэ мэхъу.
Ар гужьеймэ к1эр къегъанэ,
Къыте1ук1ыркъым зы макъ!

ПСАЛЪЭЖЬ:
К1апсэр и псыгъуап1эм щызэпоч.
К1апсэр к1ыхьмэ ф1ыщи, псалъэр к1эщ1мэ нэхъыф1ыжщ.
К1эрт1оф къэпт1мэ щ1эрык1уэ къыщ1эк1къым.
К1ыщ уадэншэ хъукъым.
Уэшх блэк1ам щ1ак1уэ к1элъомыщтэж.

К1у
"Зэмык1уж емык1у еджак1уэщ",-
Же1э ену егъэджак1уэм.
Щыгъщ ди К1ук1уэ зэф1элъ зэк1уу,
И щхьэтепхъуэр бостейм ек1уу.

К1у
К1урк1унаур ещхь жьындум?
Щхьэматэшхуэщ к1урк1унаур!
Цы щоп1ий жьынду тхьэк1умэм!    
Хьэуэ! Ещхькъым к1урк1унаум!

*Жьынду- Филин. И щхьэм тхьэк1умэм ещхьу п1ийуэ джэдыцыр тетщ, нэхъ инщ.
*К1урк1унау- Сова Сыч

ПСАЛЪЭЖЬ:
Ф1ыщ1эр псым хэбдзэми к1уэдкъым.
Бланэ щалъхуа йок1уэл1эж.
Хабзэмыщ1э емык1ухьщ.
Хамэхьэр къок1уэри унэхьэр иреху.
Емык1ур ек1у мэхъури, ек1ур емык1у мэхъу.
Зэманым ек1ур л1ыф1щ.
Мастэр зэрык1уэм 1уданэр ирок1уэ.

Къ
Къанжэу, зи к1э псыгъуэр, к1ак1эу,
Къыщытпщ1ащ къэзмакъыр псыхъуэм.
Къыпц1э къыпытчащ, щ1ыху защ1эу,
Къапк1эу, къанжэ зи к1э псыгъуэр.

*Къанжэ- Сорока

Къ
Къасым къазыц зэримыхьэ,
Къасым ц1ык1у къазыц хуэмей!
Къанлы хъуащи зыщ1имылъхьэ-
Къазыцыншэу ар мэжей!

ПСАЛЪЭЖЬ:
Къаруушхуэ нэхърэ акъылышхуэ.
Къочэнджэщыр щ1энэк1алъэ умыщ1.
Къогуэуам шыгъуп1астэк1э егуэуэж.
Къыуат къэуаткъым,
Къэблэжьырщ къэуатыр.
Заработанное вкуснее, чем то,
что досталось даром.

Къу
Къуаргъыр къуалэбзу пIащэшхуэщ.
Къуаргъыр къуалэбзу ф1ыц1эшхуэщ.
Есэп, жа1э, зэхебжык1,
Цыуэ тетыр тоц1ыук1.

*Къуаргъ- Ворона

Къу
Ныкъуэкъуалэ угъурсызщ,
Къуэши - шыпхъуи йоныкъуакъуэ.
Ныкъуэкъуалэ угъурсызщ,
Йоныкъуэкъур пхъэ дыкъуакъуэм.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Къуажэ зи1э нэхърэ 1э зыф1эт.
Къуэ пц1ыупс зи1э и анэ гуф1э щигъащ1эркъым.
Къуэш лей щы1экъым.
Къуэш зимы1эм башым 1эпл1э ирешэк1.
Бгъэр куэдрэ уэмэ и дамэр мэкъутэ.
Мазэрэ пэт дыркъуэ и1эщ.
Къуэпсыр мажэри жыжьэ къыщок1.
Дыщэ къуэладжэ дегъаплъэ.

Кхъ
«Бэкхъыр,- жа1ащ,-къэвуунэщI,
Кхъы1э, бахъэ щIэуващ.
Бэкхъ блынджабэхэр бэкхъащ,
Бэкхъым шыр щIэбэкхъыхьащ».

Бэкхъыр дэ къэдуунэщIащ-
Бэкхъым бахъэр къыщ1эк1ащ.
Бэкхъ блынджабэр гъущыжащ,
Бэкхъым шыр щ1эдгъыхьэжащ.

Кхъ
Нартыху уардэ!
Нартыху уардэ! Мылъку гъуэзэджэ!
Сэбэпышхуэ хадэхэкI!
Шхын къыуатхэр къыхащIыкIыу,
Iэнэ жьантIэм утемыкI!

Кхъахэ хъункъым зэи гуэныр,
Нартыхущхьэхэр щогъущ.
Кхъахэ хъункъым ди щхьэл ц1ык1ур,
Шхын п1астапхъэр къыщ1ощэщ.

Кхъахэ хъункъым ди гуэщ ц1ык1ур,
Мывэ щхьэлхэр щызэтож.
Гухъум трихумэ нартыху кхъап1эр,
Хьэдзэ ц1ык1ухэр мэгуф1эж.

Хъурейуэ 1энэ лъакъуищ ц1ык1ур,
Хъункъым кхъахэ! Дыхуэсакъынщ!
Адыгэ шхыныгъуэу щы1эр,
Зэш дымыщ1эу дгъэбжьыф1энщ!

Пщэдджыжьышхэм ящ1 кхъуейжьапхъэм,
П1астэ гуэлъу яупщэф1.
Мырамысэм хуэжы1эпхъэщ,
Псэм и хущхъуэщ, лъэнк1ап1эф1щ.

Нартыху п1астэ! Шхын гъуэзэджэ!
Шыгун лъэгум ущохъукI!
Псэр зыхьэхухэм урапашэщ,
1энэ жьантIэм утемык1!

Кхъ
Мэжджытышхуэм щыжа1ащ:-
«Кхъэдэк1 махуэр къэблэгъащ».
Кхъэр къэбзабзэу ягъэкъабзэ,
Кхъаблэм иIэщ Нартыжь хабзэ.

Ди нэхъыжьхэр кхъэм дэк1ащ,
Кхъэлэгъунэхэр ялащ.
Кхъащхьэхэр здэщыIэ щIыпIэр,
Къабзэлъабзэу зэщ1акъуащ.

* Кхъащхьэ - Кхъэуэ щыта, кхъэлъахэ.   


Кхъу
Кхъухьлъатэм лъагэу зи1этащ,
Мэзкуум кхъухьлъатэр щхьэщыхьащ.
Кхъухьлъатэр пшэплъым пхырык1ащ,
Кхъухьлъатэр Iуащхьэм къэтIысащ.

Кхъу
Еухуэнщ1 п1астапхъэ нанэ,
Щ1егъэщэщыр ар кхъузанэм.
Зэк1эщ1еху тхьэв щабэр хупхъэм-
Щ1акхъуэр мажьэ, тхуещ1 кхъуейжьапхъэ.

Кхъу
Кхъуэщын гъэжьапIэм кхъуэщын щащ1,
Кхъуэщын Нартыжьхэми ягъажьэт.
Кхъуэщын щхьэбгъуэшхуэм тхьэв ирапщ,
Кхъуэщын пщэпсыгъуэр бэлыхь лажьэщ!

ПСАЛЪЭЖЬ:
Анэ быдзышэм щ1акхъуэри, кхъуейри хэлъщ.
Зы кхъужь фам кхъужьищэ егъэф.
Кхъуэм и ук1 хьэм трелъхьэ.
Кхъузанэк1э псы зэрехьэ.
Кхъуэр зыщышынэн щымы1эмэ 1уащхьэм док1.

Л
Лёли Лали мэпщэф1эф,
Бэлыхь лажьэу шхын ящ1ыф.
Лыгъэгъулъэм лы щагъэгъури,
Лыц1ык1у лыбжьи яупщэф1ыф.
Лёлэ лыбжьэ тхуиупщэф1ащ,
Лалэ лы гъур тхуигъэжьащ.
Лыбжьэм п1астэ хужь гуалъхьащ,
Лыц1ык1у лыбжьэми гуалъхьащ.
Лёли Лали дагъэшхащ,
Бэлыхь лажьэу къайхъул1ащ.

Л
Мыр Лэлыхуэщ! Пщащэ гуак1уэщ.
И лэныстэри жаныбзэщ.
Мыр Лэлыхуэ дак1уэ-бзак1уэщ,
Лодан джанэ тхуид и хабзэщ.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Лажьэ лажьэ лъыхъуэркъым.
Лыгъэ зыдзыр хесыхьэж.
Умылажьэу пшхыр IэфI хъуркъым.
Лэжьыгъэм уегъэлъап1э, щхьэхыныгъэм уегъэпуд.
Улажьэмэ лыжь пшхынщ,
умылажьэмэ, лажьэ бгъуэтынщ.

Лъ
Лъэмыж лъагэ ди псым телъщ,
Лъакъуэрыжэхэм дытетщ.
Ц1ык1ухэр псыхъуэм дежэхащ,
Ди Лъэбыхуи къыддэжащ.
Лъэмыж дакъэм дыкъелъащ,
Псы ежэхым дыхэлъащ.
Лъэбыху япэ къесыхащ,
Псыхьэлъахуи къыхихащ.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Лъэпкъыншэ насыпыншэщ.
Хьилэр псалъэри л1ыгъэм и лъэр щ1иудащ.
Лъыхъуэм къегъуэтри емышым къыдохъу.
Бланэ щалъхуа йок1уэл1эж.
Гупщыси псалъэ, зыплъыхьи т1ыс.

Л1
"Хахуэм л1ыгъэ хэлъщ!"- пэж дыдэщ.
Л1ыхъужьыгъэм л1ыгъэ хэлъщ.
Л1ыгъэщ-л1ыщхьэ л1эужь быдэр!
Нарт л1эщ1ыгъуэу хабзэ лъэщщ!

Л1
ЛIыжь-науэжьу нэхъыжьыфIхэ,
ЛIыхъужьыгъэкIэ гъэнщIа!
ЛIыгъэ хабзэр нэхъыщIэфIхэм,
Адэжь бзыпхъэ хуэзыщIа!   

ПСАЛЪЭЖЬ:
Л1эужьыр бжьиблк1э мауэ.
Л1ыгъэм гугъэр и гъусэщ.
Л1эным л1ыгъэ хэлъщ.
Л1ы и псалъэ епц1ыжыркъым.
Л1ы 1эщэншэ еуэркъым.
Л1ыгъэм ипэ - акъыл.
Л1ыхъужь и лъэужь к1уэдыркъым.

М
Мастэр гуауэщ, мастэр гуапэщ,
Бгъэлэжьэфмэ мастэр бейщ.
Мыдэр зэи дэрбзэр хъункъым,
Мастэ 1эшэр къэб къулейщ. 
(В рукоделье неуклюж, а тыкву уплетать мастер.)

М
Мы1эрысэ, мы1эрысэ,
Пхъэщхьэмыщхьэм я нэхъ 1эф1.
Мы1эрысэ, мы1эрысэ,
Ц1ык1уи-ини псом уаф1эф1щ!

ПСАЛЪЭЖЬ:
Мыдэ дэрбзэр хъуркъым.
Мыдэф и 1уданэ к1ыхьщ.
Мыщхьэх дахащ1эщ.
Маф1э здэщымы1эм 1угъуэ щыукъым.
Мыгъуащэрэ щымыуэрэ щы1экъым.
Мыл1эр л1ы мэхъу.
Мыщэ дыгъужь ф1эбэлацэщ.

Н
Нартыху уардэ! Мылъку гъуэзэджэ!
Сэбэпышхуэ хадэхэк1!
Шхын къыуатхэр къыхащ1ык1ыу,
1энэ жьант1эм ар темык1.
Тезэч дэпым - тхъуэплъ мэжаджэщ,
Фомыл трак1эу ягъэп1энк1.
Лыгъур гуэлъмэ - мырамысэщ,
Зым хуэмыдэу мэхъу хьэнтхъупс.
Нартхэм я нартыху гъуэзэджэ,
Сабий гущэр уэ уи нэгущ.
Утемытмэ 1энэр фаджэщ,
Нартыху уардэ - мамыр уэгу!

Н
Нэд щхьэпсхэр нэдыщхьэм к1эрапхэ,
Нэд к1апсэм нэдыщхьэр и нэгущ.
Нэд щхьэпск1э нэдыщхьэхэр япхэ,
Нэгъуэщ1 имыплъэфу и лъэгу.
***
Нэд мыкъу уврэ, нэд къуа зэфIэщIэрэ? (погов.)

Н
Насып зи1эм шы1э и1эщ,
Ныбэизым и псэр нэщ1щ.
Нэмысыншэ-насыпыншэу,
Нэхъуейншэу гъащ1эр ехь.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Насыпыр пщэдджыжьым ягуэш.
Нэры1эзэ 1эпэзадэ.(руками некудышний)
Ныбэизыр гугъущ.
Насып зи1эм шы1э и1эщ.
Насып щ1экъуныр насыпщ.
Нащэр мыхъунумэ к1эрэф мэхъу.
Нэм псэр и фыгъуэгъущ.
Нэхъыжь нэмыс, нэхъыщ1э насып.
Нэмыс здэщымы1эм насыпи щы1экъым.
Нэхъыжьым жьэ ет, нэхъыщ1эм гъуэгу ет.
Нахуэ жы1энрэ нэ ищ1ынрэ.

О
Орден псоми ирамыт,
Ди отрядыр ипэ дитщ.
"Орден Вагъуэ Плъыжьыр" ф1ыщэщ,
Ди отрядым ди гурыщ1эщ!

О
Ек1уэк1ащ олимпиадэ-
Орден 1ущхэм иратащ.
Дыхэтащ олимпиадэм,
Орден дэри къэдлэжьащ.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Блэ зэуар аркъэн щощтэ.
Дэгум псори дэгу къыф1ощ1.
Жыг закъуэ жьым щошынэ.
Зы анэм къилъхуа псори зэхуэдэкъым.

П
Пагуэ печыж пыжь пэгунк1э,
Пытщи пызу пыжьейм пыжь.
Пыжь пэгунхэр ехьыр пхъыхьк1э,
Пэгунит1ри плъыфэ плъыжьщ.

*Пыжь- Тёрн, слива колючая.

П
Псыпэр здэжэм псык1эр мажэ,
Псыр гъужами жап1эр къонэ.
Псыхьэлъахуэр псым хихьэжэм,      
Химытхьэлэ, щ1имыгъанэ.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Пэжым нэ ирещ1.
Пщ1ант1эпс пщ1эншэ хъуркъым.
Пщы зыф1эпщым пщыл1 къыпф1ещ.
Пхъэ мысрэ псы мывэрэ щы1экъым.
Псэр ящэри напэ къащэху.
Пхъэ здакъутэм къуэщ1ий щолъей.
Пц1ищэ нэхърэ зы пэж.

П1
П1ат1и П1ут1и хъуп1эм к1уащ,
Щ1ып1э дахэм къихутащ.
Щызолъатэ шыхэр хъуп1эм,
Щхьэмыгъазэу хуожыр вап1эм.

П1
П1ырып1 ц1ык1ум хущхъуэ хэлъщ,
Ар мэз лъапэхэм къыщок1.
Хъуа нэужь хъурейщ, гъуэплъыфэщ,
П1ырып1 ц1ык1у гъэгъар хужьыфэщ.

*П1ырып1- Физалис
*Гъуэплъыфэ- Оранжевый

ПСАЛЪЭЖЬ:
П1алъэ мыщ1эр жыжьэщи, п1алъэ щ1ар къос.
Зэ жып1энум т1эу егупщыс.
К1эп1ейк1э зымылъытэр, к1эп1ейк1э и уасэкъым.
Пэжыр дыщэм нэхърэ нэхъ лъап1эщ   

Р
Псом нэхъ шыру румат1 ц1ык1ур,
Наф1эгуф1эщ – уэф1щ дунейр.         
Уэршэрэгъу къыхуохъу хьэрхьупыр,
Зэдежьууэ тесщ жыгейм!               

*Румат1- Зяблик
*Хьэрхьуп- Удод

Р
Резуан ц1ык1у ракетэ ещ1ыр,
Тхуещ1 ракетэ Рэмэзан.
Рацэк1э Руслан зыпащ1э-       
Хъурейщ орбитэр, я зэманщ!         
Ракетит1ри долъэтей,
Абрэдж  вагъуэр ящ1 чэщей.
Ху*итыныгъэр, мамыр уафэр,
Тхуахъумэнущ ди пщэдейр!

*Абрэдж вагъуэ- Блуждающие Звезды, («звёзды-абреки»)

ПСАЛЪЭЖЬ:
Бзур зы1этыр дамэщ, ц1ыхур зы1этыр акъылщ.
Джатэм пиупщ1ыр мэк1ыжри, жьэм пиупщ1ыр к1ыжкъым.
Жьуджалэ мэджалэри, хейм и лъыр хамэм ещ1эж.   

С
Сэтэнейр удз гъэгъа дахэщ!
Сэтэней - Сосрыкъуэ и анэщ!
Сэтэней - Нарт гуащэ пашэщ,
1эпщ1элъапщ1эу ед цей-фащэр.
Удз гъэгъахэм ар я дыгъэщ!
Махуэ къэси къытхуоупсэ.
Нартыпхъу гуащэщ! И дахагъэм,
Дэ къытхелъхьэ адыгэпсэ!

*Сэтэней- Лабазник

ПСАЛЪЭЖЬ:
Сабий зэрымысым насып илъкъым.
Сомыр к1эп1ейк1э к1эп1ейк1эу зэхэлъщ.
"Сыт ищ1а?" жа1э мыхъумэ,
"Сыт ишха?" жа1экъым.
Си ныбэ изщ жып1эу, гъуэмылэншэу уемыжьэ.
Сымаджэр къанэри щ1эупщ1ак1уэр л1ащ.

Т
Тхылъыр щ1эныгъэ 1унк1ыбзэщ,
Нарт тхыдэр уи гъуазэ зыхуэщ1.
Телъыджэщ ди хабзэр, анэбзэр!
Нартыжь и жьэгу маф1эм ар пэщ1!

Т
Хьэфэ топ Тембот и щ1асэщ,
Топ и щ1асэщ ди Теувэж.               
Боскетбол джэгуахэщ дыгъуасэ,
Топ-тегушхуэ, топ-теуэж!

* Топ-тегушхуэ; Топ-теуэж- Топ джэгук1эхэщ         
       
ПСАЛЪЭЖЬ:
Тхыдэр жьы хъукъым.
Тхылъыр щ1эныгъэм и 1унк1ыбзэщ.
Таучэлым былым хэлъщ.
Тхъэгъуэ шэчыгъуейщ.(сытость-трудное дело)
Тхьэмыщк1агъэр къраджэркъым - езыр къок1уэ.

Т1
Хэт1эхэсэ мэджэгу ц1ык1ухэр,
Гуп т1урыт1у зэдоджэгу.
Хэт1эхэсэ пщ1ант1э жьауэм,
Т1ут1и месыр т1ым доджэгу.

Т1
К1эрт1офщып дашауэ дыщы1эщ,
К1эрт1офшхылэр пщ1ант1эм дэлъщ.
К1эрт1офжылэр губгъуэ т1ыгум,
Зэхэддзауэ нэдхэм илъщ.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Шк1э 1эф1ыр жэмит1 я шэ йофэ.
Ущыджэлэнур пщ1этэмэ упщ1э бгъэт1ылъынт.
Пщ1ант1эпс пщ1эншэ хъуркъым.
К1эрт1оф къэпт1мэ щ1эрык1уэ къыщ1эк1къым.
 
У
Уи псалъэ сыт щыгъуи гъэзащ1э,
Уи лъахэ сыт щыгъуи гъэдахэ.
Уи адэ къыбжи1э гъэзащ1э,
Уи анэ къыбжи1э еда1уэ.

У
Удыжь цIыкIур, науэжь уанэу,
И уд матэм ипкIэжащ.
УпщIэ лъэгуу, ужьэ щ1эзу,
Таурыхъ унэм къэхутащ.

*Ужьэ-  Ласка ( зверёк)

ПСАЛЪЭЖЬ:
Узыхэфэну псым ухэмыубжьытхэ.
Уи теп1эн еплъи уи лъэ укъуэдий.
Ук1ытэ зи1эм насып и1эщ.
Унэм зыщыгъаси хасэ яхыхьэ.
Узэгугъур къогугъуж.
Ухеймэ - улъэщщ.
Уи 1эм и пэ уи щхьэр гъэлажьэ.
Уэрэдус - пщыпсэ1ухщ.
Убеймэ упщщ.
Улажьэмэ лыжь пшхынщ,
умылажьэмэ лажьэ бгъуэтынщ.

Ф
Мыщэ щхъуафэм фо 1эрохьэ,
Фо дыщафэм щогуф1ык1.
Йофэ, фом егъэудафэ!
Къофэ, фори 1эщ1эмык1!

Ф
Фэризэт Фуад къегъафэ,
Къызэдофэ уджыжь къафэ.
Фащэ зэмыфэгъу ящыгъыу,
Фащэу къофэ уджыжь къафэ.

ПСАЛЪЭЖЬ:
Фащэм я нэхъ дахэр - ук1ытэщ.
Фадэм тек1уа щы1экъым.
Фыгъуэнэдрэ фэндырэ гъуарэ.(иссохший бурдюк)
Фызыф1 гъэт1ылъыгъэншэ хъуркъым.
Фызыф1 и 1энэ зэтетщ.

Ф1
Ф1арийр хущхъуэ удз лъэпкъыгъуэщ,
Ф1арийтхьэпэр гъуэгухэм бейщ.
1эщхэм ф1ыуэ яшх удз хущхъуэщ.
Ар ф1эраф1эу тхьэпэ хъурейщ!
 
*Ф1арий- Подорожник

ПСЫНЩ1ЭРЫПСАЛЪЭ:
Ф1ыц1э! ф1ыц1э,
Къарэ-ф1ыц1э!
Хьэку ф1амыщ1у зи фэр ф1ыц1э!
Къарэ ф1ыц1эу,
Ф1ыц1э, ф1ыц1э
Узэхэлъщ к1эгъуасэ ф1ыц1эу!

ПСАЛЪЭЖЬ:
Ф1ым ф1ыщ1э пылъщ.
Ф1ы зыщ1э и пщ1э к1уэдкъым.
Ф1ыщ1эр псым хэбдзэми к1уэдкъым.
Ф1ы зыщ1эр ф1ы 1уощ1эжри, 1ей зыщ1эр-1ей 1уощ1эж.

Х
Хыв шыр ц1ык1ур нэ топ гуэрэщ.
Ар пщэ гъуму щхьэшхуэ гуэрэщ.
Хыв шыр ц1ык1ум 1э дэтлъащ,
Дигъэхамэу къытхэплъащ

*Хыв шыр- Буйволёнок

Х
ХэтIэхэсэ, хэтIэхэсэ,
Хэти ещIэ - сабий джэгущ!
ХэтIэхэсэ, хэтIэхэсэ,
ЦIыкIуи-ини уогъэджэгу!

ПСАЛЪЭЖЬ:
Хэкум емык1у къылъысмэ,
псэемыблэжу къыщыж.
Хабзэр ф1ымэ бзыпхъэф1и трах.
Хейм гъуэгу егъуэт.
Хейм и лъыр хамэм ещ1эж.
Хамэ1эр 1э гъэпсэху щхьэк1э, гу гъэпсэхукъым.
Хыумылъхьэ къыхэпхыжынкъым.

Ху
Зым и хущхъуэр зым и щхъухьщи,
Хущхъуэр ебгъэлеймэ щхъухьщ.
Хэлъщ щ1ыуэпсым ди хущхъугъэ,
Хущхъуэудзхэм сэбэп хэлъщ.

ПСЫНЩ1ЭРЫПСАЛЪЭ:
Хужь чэсейуэ уэс хужьыбзэ.
Шэ тхъурымбэу хужь дахащэ!
Хужь чэсейуэ шэ хужьыбзэ.
Шэ тхъурымбэу уэс дахащэ!

ПСАЛЪЭЖЬ:
Хуэмыху и 1уэху блэк1ыркъым.
1уэху ц1ык1ури 1уэхущ, 1уэху инри 1уэхущ.
Ц1ыхур згъэщ1эращ1эр и гуащ1эщ.
Ц1ыху зып1 ц1ыху уасэ хуон.
Ц1ыху- ц1ыху щ1ыжщ.