Лахчахои точикон низ зебоянд. На таджикском

              ЛАХЧАХОИ ТОЧИКОН НИЗ ЗЕБОЯНД

 
               
                Хар лахчаи зебомакон
                Дод сайкал лафзи точикон!


      Рузи аввали соли хониш ба дабистоне, ки овони кудакию навраси дар он чо аз устодони мохиру гамхор сабак омухта будам, рафтам, то омузгорону хонандагон ва волидони ононро ба Иди дониш табрик г=ям.
      Хангоми суханрониаш дар чамъомади тантанавии «Занги аввал» сарвари мактаб аз чумла ёдовар шуд, ки имсол Соли бузургдошти забони точики мебошад ва бояд хамаи хонандагон кушиш намоянд, ки дар хонаашон низ бо якдигар бо забони адабии точики сухбат намуда, аз истифодаи калимаю иборахои лахчави, амсоли: «умадакам, рафтакам, умасокам, рафсокам, умадиё? рафтиё?» худдори намоянд. Албатта, сарвари мактаб дуруст ва бамаврид ин нуктаро таъкид кард.
     Ба хона баргаштаму як андеша маро ором нагузошт, ки вокеан чаро моён хангоми нишасту сухбатхо, хусусан бо хамахал ва хамдехагон, бисёртар аз лахчахои худ истифода мебарем?
     Бешубха хушохангию зебои ва пурмазмунии забони дарии мо, ки дорои захираи хело хам гании лугавист, аз хусусиятхои лахчахои гуногуни халки точик бебахра нест.
     Шояд, ки ин шевахо, чун ифодагари яке аз пахлухои зиндагии мардумони махалхои гуногун, дорои ахамияте низ бошанд?
     Ба хар хол «Ин лабба гузашта нун хуред!» гуфтани исфарагихою «Рошед, ба мехмони!»-и истаравшанихо, «Шахранда омадедо?»-и аштихою «Чаг зада битон!»-и хучандиён,«Кесака гирифта сурондам»-и риштонихою «Эшакатон дарахтои моя гачамиш карис»-и камишкургониён ва иборахои лахчавии махалхои дигар ба бошандагони он мавзеъхо як  чизи мукаррари менамоянд ва хатто ашхоси бомаърифату хушсавод низ аз истифодаи онхо худдори намекунанд. Ин чи муаммое бошад?
     Бо чунин андешахо ба кароре омадам, ки як шеъри хазломези худро, ки онро бо истифодаи  усули адабии муболига (гипербола, переувеличение) иншо намудаам, ба хонандагони арчманд пешниход намоям.
     Табассум намоеду саломат бошед !

             ХАМТУ НЕЁ АКОЧА ?

            Дар саросари кишвар
            Бо фарзандони номвар,
            Бо хусни дилрабояш,
            Духтарони зебояш,
            Бо пирони хирадманд,
            Мардони химматбаланд,
            Бо кучахои обод,
            Мардумони дилкушод,
            Бо оби чашмасораш,
            Богхои зарнисораш,
            Кухи Сухту маргзораш,
            Туйхонаю бозораш,
            Бо харду дабистонаш,
            Кудакони шодонаш ,
            Бо «Санги Ошиконаш»,
            Бо таърихи бостонаш
            Машхур гаштаст ин замон
            Дехаи Бободархон.
            Мардумони хушсухан
            Хифз карда лафзи кухан,
            Бо лахчаи нарми худ,
            Бо дилхои гарми худ
            Дар сухбатхо бо дустон
            Бо лахчаи ачдодон
            Хеле фасеху равон    
            Гуянд сухан бемайлон.
            Лахчахои бепоён
            Хосанд бахри точикон,
            Лекин забони дари
            Ба мост лафзи модари,
            Дар дилу дидаи мо
            Ин лафз бигрифтааст чо!

            Дируз дар як мачлисе,
            Дар сухбати холисе,
            Дар дехи Бободархон
            Бо якчанд тан мемхонон,
            Хазломез чанд байт хондем
            В-он сухбатро тасфондем.
               
            Ин шеър, бешубха, хазл аст,
            Макбули ахли фазл аст.
            Онро бо узри зиёд,
            Дилхотон то кунем шод,
            Огоз карда гап аз дур,
            Кардем ба шумо манзур:

                ХАЗЛ

            Дина пешин як бача,
            Дастишанда дафтарча,
            Манба вохурд дар куча.
            Гуфто: «Салом, акоча!
            Ман навиштам як шеърча,
            Хунда бенед, акоча,
            Икка ганда не шеърча,
            Нагз навистакам анча.
            Бо як зебо дебоча
            Чоп мешад дар газитча!»
            Аз дасти вай    додарча               
            Гирифта ун дафтарча,
            Бодиккат хунда шеърча,
            Гуфтам: «Ба мазмун анча,
            Ганда не бойин шеърча,
            Ман коил-э, укоча!»

                ШЕЪРЧА      
               
            Дар Бодархун, акоча,
            Мешиштам сари куча
            Ин замун як бойбача,
            Дар чинчокиш бозича,
            Савори як мошинча
            Мерафт суи бозорча.
            Рузи дига а куча
            Барвахт умад балоча.
            Нишаст руи алоча,
            Тоза кара бо кордча
            Хурд у ду-сета себча,
            Суни гуфт ба акоча:
            Кора бенед, акоча,
            Динаякак дар куча
            Бенам, ки вай бойбача,
            Данишанда олуча,
            А дукуни бозорча
            Харид якта курпача,
            Гирифт ду дуна зоча,
            Оволам ба келинча,
            Як дару як дарича,
            Болгачаю аррача,
            Тешачаю амбурча,
            Як, ду-се кело мехча.
            Шарм накара ун бача,
            Хаммиша дод ба оча,
            То ба рахи кучача,
            Те-те барад ба бумча.
            Оволам, иморатча
            Карани шудис бача.
            Суни гуед, акоча,
            Рафта ба ун хавлича,
            Дароям а дарича,
            Чашмам афтод ба богча,
            Руидис чанд нихолча,
            А афтиш хаммиш себча.
            Эсинтариш шипангча,
            Тагишанда ду катча,
            Яктишанда янгача,
            Дастишанда ду зоча,
            Дигишанда бойбача
            Даб-дароз дар курпача.
            Дар пешиш ду шишача:
            Яктишанда веноча.
            Ранги дигиш хирача-
            А афтиш, буд пивача.
            Тано хура аракча,
            Маст шудис чикай бача.
            Айбис неё, акоча?
            Дар пали дастохунча
            Чаппа шудис як хумча,
            Устаришба усталча,
            Тагишанда кузача
            Хам як пои музача.
            Болошанда лаганча
            Пури чуммоки сачча.
            Лаб ба лаб як косача
            Пур будис а олуча,
            А лабои косача
            Рехсос оби олуча.
            Руи хавли, акоча,
            Пури хасу хошокча,
            Дар болои алоча
            Парру туффи мусича.
            Се ма пеш ин бачача
            Гиттаги буд келинча.
            Бовар кунед,акоча:
            Кафгир дар дасти оча,
            Дар дасти келин зоча,
            Дар хоби ноз бойбача
            Накара ёди оча,
            Уйиш доим дар куча…
            Беинсоф будис бача,
            Хамту неё, акоча?


                ОРЗУ


             Босамкуне бойбача,
             Хунда ин шеър, акоча,
             Чилла кара ун зоча,
             Хардошун  бо келинча
             Ёрдам тиянд ба оча,
             Нагз мешадо, акоча?!

Сентябрь 2005
               


               
 


Рецензии