Краснастау

(На памяць аб перамозе войска ВКЛ над крымскімі татарамі  5.08.1506 году на рацэ Лані каля Клецка):http://nn.by/?c=ar&i=137912
http://www.youtube.com/watch?v=nW5GBzF93RU

Летняй парою, дзесь апаўночы
Ехаў я с Клецку да дому.
Вечар быў ясны, як позірк дзявочы,
Што шле хлапцу маладому.

Горка збягала дарогай да Лані,
Срэбранай змейкай што ўецца
У шатах альховых. Брод па паданні
Там Краснаставам завецца.

Лань то атуліць грудок-муражыну,
То да вярбы прыхінецца,
Гэтак хлапец забаўляе дзячыну,
Гэтак яна к яму льнецца.

Косы палошча вярба ў ручаіне,
Месячык срэбра цярушыць,
Спяць касачы у хмялёў павуціне,
Хваля аерам варушыць.

Ані душы, ані гуку якога.
Сціх ручайка говар жвавы.
Спіць Пінскі шлях - Кацярыны дарога
Да Пецярбургу з Варшавы.

Піць захацеў я. Збочыў з дарогі,
Сеў на грудок ды вадзіцы
Поўныя жмені набраў. Ад знямогі
Піў і не здолеў напіцца.

Бо саладзейшай была і ад мёду,
Роднай была, дарагою...
Ветрык прачнуўся, прынес ахалоду,
Месяц закрыла смугою.

Голаў падняў я. Белае зданне
З віру ўсплывае, з бяздоння...
Воблік цнатлівы, як сон ці каханне,
Што ці сустрэнеш сягоння.

Вось паднялася, стала на хвалю,
Лёгка рукою пазвала.
Я да вады падыйшоў. "Ідзі далей"
З болем і с просьбай сказала.

"Мо' беражэшся нашага роду?
Ці мо' баісься бяздоння?
Зла не зраблю я. Даў мне свабоду
Смагу спагнаўшы сягоння.

Вуснамі ты ажывіў маю душу
Спаў з яе камень-замова.
Чорт мяне спутаў, а як - табе мушу
Ўсе расказаць слова ў слова.

Год таму скора паўтысячы будзе
Людзі жыты сталі жаці
Раптам званы зазванілі. Ў іх гудзе
Спешна збіраліся раці.

Вестка пайшла, што намёты татараў
Хмарай ідуць навальнічнай.
Войска чакала. Суровыя твары
Ў гладзі застылі крынічнай.

Там прыхінулася жонка да мужа
З ей дзеці тату абнялі...
Ў кузнях кавалі, вастрылі аружжа
Іскры раямі ўзляталі.

Гоман, каманды, жанок галашэнне,
Мольбы, каб даў бог падмогу…
З коп’ямі ў латах закрыла рушэнне
На Ляхавічы дарогу.

З поўдня гасцінцам з Сінёўкі паўз Тучу
Войска ліцьвінаў спяшала,
Глінскі ля Кухчыч выйшаў на кручу
Стаў там на Лані ўдала.

Так з двух бакоў аблажылі татараў
Ў Крым перакрылі дарогу,
Князь Радзівіл тут са Слуцку прышпарыў
Конніцай споўніў аблогу.

Раптам ударыў пярун з бліскавіцай
Прама ў шацер белы хана.
Войскі сышліся, насмерць сталі біцца,
Біліся ўвесь дзень ад рана.

Глінскі па гацях выйшаў да броду,
Прама ў рацэ сталі біцца.
Кроў ручаямі сцякала у воду,
Вір заліла і крыніцы.

Хвалі панеслі далей тую кроў.
Лозам дарылі і травам.
З гэтай нагоды праз многа вякоў
Вір там завуць Краснаставам.

Ранкам на беразе Лані найшла я
Цела каханага Яна.
Шлем быў прабіты, кальчуга стальная
Мечам была разарвана.

Латы, кальчугу зняла я каб змыць
Кроў, што пакрыла ўсе цела...
Вусны нямыя шапнулі мне "Піць,
Піць..." і душа адляцела.

Гора агонь спапяліў розум мне,
Слёз маіх высахлі рэкі,
Лепей чым жыць, буду з мілым на дне
Мертвая з любым навекі.

Гэтак рашыўшы, яго абняла
Й скочыла ў вір галавою.
Хваля як маці нас прыняла,
Чуць гайданула травою.

Ў тры дні па сечы прыехаў святар,
Рызу уздзеў і арнаты.
Богу маліўся аб душах ахвяр,
Смерццю заўчасна узятых.

Псалмы спяваючы йдзе хросны ход
Ланню да брацкай магілы,
Раптам спыніўся, стаў ціха народ,
Хто там - дзяўчо й яе мілы.

Крэпка рукамі яго абвіла,
Вуснамі к вуснам прыпала,
Богу і лёсу не аддала
Моцна, навек цалавала.

З болем сардэчным рыдалі жанкі,
Ўпотай ацер Глінскі вочы:
„Разам хавайце, лёс іх такі
З любым навекі быць хоча!“

Ўсіх пахавалі, святар акрапіў
Там па парадку магілы.
Кветкі з садоў, з лугавіны ці з ніў
Людзі няслі, хто меў сілы.

Чорт жа маей завалодаў душой,
Вырак ей вечна нудзіцца,
Покуль не прыдзе ў ноч сечы былой
Хлопец, каб з Лані напіцца.

Вуснамі толькі ваду як кране
Знікнуць страшэнныя раны,
Янкі душа уваскрэсне, а мне
Будзе мой грэх дараваны.

Гэтак Яніна мне ўсе развяла,
Легкаю хмаркай ўзляцела
Ды й растварылася ў срэбры святла,
Месяц цадзіў што нясмела.

Вышаў на шлях я. Падкову знайшоў.
Можа мне шчасця жадала.
Болей за сорак прайшло ўжо гадоў,
Здані там больш не бывала.


Рецензии
Привет Станислав!
Только что вернулся с курорта, влез в интернет и... нашёл тебя на СТИХИРЕ. Поздравляю! Второе поздравление - с защитой докторской диссертации!
На твою поэму "Краснастав" моя Валя Цекунова в конце июня 2010 г. поставила спектакль, наш Лёшка на флейте исполнял композиции, есть видео.
Эту поэму я почти всю знаю наизусть. Ставлю за неё высший бал!
С уважением, Виктор


Виктор Цекунов   20.07.2010 18:44     Заявить о нарушении