3. Кьисасдиз кьисас хъувуна

Са сеферда залум Надир Шагьди ч1ехи къуватдалди лезгийрин винел гьужум авуна.        Адан кьушунрин сан-гьисаб, кьил-ттум авачир; цав-ччил михьиз Шагьдин кьушунди кьурди хьиз ч1улав хьанвай . Кич1е хьана верчери гьарайна, ламари ар яна, ккалери, яцари мув-мув ийиз хьана, аялрин, папарин ишелин ван ирид цаварив агакьна, экуь югъ ч1улав хьана, мич1и йифез элкъвена.
 Иранлуйри сифте вилик-кьилик квай ч1ехибруз, кьуьзуьбруз "чна меслят ийида" лагьана эверна, абрун кьилер ат1ана; ахпа, абрун хурукай катиз тахьана амукьай язух папар, гунагьсуз аялар хуьруьн къерехдиз акъудна, кесибри югарар гатаз гьазурнавай рат1ара гъилер-к1вачер кут1унна дуьзмушна ва алчах, залум Шагьдин эмирдиз килигна, балк1анрал акьахна абруз к1ур гана, юг авуна. Балк1анрин к1вачик квай лиэнри аялрин, папарин кьилер, гъилер, к1вачер,- вири к1арабар к1ус-к1усна, беденар хурт авуна. Дагъдин этегдай агъуз ивийрин селлер авахьна, Ахцагьрин вац1ук акахьна; вац1 яру иви хьтиди хьана; аялрин ишерин ванари, рекьизвай папарин ферядри, сузади, ц1урди залум вагьши шагьдиз к1усни таъсир авунач, адан рик1из регьим янач, ада ибруз тамашункай вичиз кеф хкудна.
 Дагъдин кьвет1ерик, чархарин, рагарин арайра чуьнуьх хьана акъвазнавай итимриз гзаф, кьадар авачир кьван дак1ан хьана, хъел атана, ччанди ц1ай кьуна, иви ргаз башламишна. Ибру аллагьдиз ялвармишна, адакай са чара хьанач. Эхир ибру залум Шагьдлай ва адан жаллат1рилай чпин хайи балайрин ва рик1 алай папарин кьисас къахчуниз кьин кьуна. Ахцагь вац1ун ва Самур вац1ун дерейрай лезгияр юргъ хьиз ахмиш хьана, к1ват1 хьана, бейхабардиз, Надир-Шагьдин кьушундал тепилмиш хьана. Къунши районра авай стха халкьаривни хабар агакьна, гьанрайни лезгияр, муьхведар, ц1ехуьрар, къази-къумухъар, аварар, даргияр атана ибру дагъдин лекьери хьиз Шагьдин кьушунрал вегьена. Кьегьал лезгийри чпин дагълу стхайрихъ галаз гъил-гъиле кьуна, вагьши Надир Шагьдин кьушун къирмишна шагьдвай анжах вичин са шумуд назир галаз катна вичин кьил къутармишиз хьанай. Шагьдиз гзафни-гзаф вафалу тир, адан буйругъдалди лезгийрин папаркай ва аялрикай рат1ара юг авур залумар кьуна, гьа гунагьсуз аялар, папар дуьзмуьшна юг авур рат1ара хутуна, чпикайни юг хъувунай. Лезгийри гьа и саягъда кьисасдиз кьисас хъувунай. Шагьдин къушунрикай чпи рей гана ялвармишай са кьадарбур, яракьарни къакъудна, уьзуькъара яз, бушдиз, русвагьна чукурнай

         (Ахцагь, Эмиров Н. Декабрь- 1940-йис).