Чистая баллада

"Проста сум по чысцiнi..." (с)


Чистая баллада

Особенность этого  дня бабушка Алена соблюдала истово:
С самого утра одевалась в чистое...
 
А около полудня к ней в дом приходил однорукий почтарь,
которого звали Иван, по фамилии Птах*. Иван
Удивительно сходствовал с  чёрной птицей,
С перебитым крылом. Худощавый, высокий
Долго топтался в дверях, прокашлявшись,
Явно виновато басил:
- Вам пенсия, тётечка, за сына...
 
Баба молча ставила подпись,
Молча показывала жестом на стол: "Садись".
 
Выпив полный стакан, отчего-то называемый "бригадирским",
Птушка шумна, со вкусом, нюхал пахучий ломоть ржаного хлеба.
Никогда не трогая закусь.
И, заговорщически подмигнув мне,
дружелюбно просил:
"Братишка, ты не мог бы свернуть папироску солдату..."
От синего дыма скоро
Я не видел лица почтаря,
А лишь слышал голос
глухой и жалобный:
 
- Война - прожорливая сука.
Ну зачем я живу, однорукий,
Почему Хведька лежит на чужбине,
И ты век доживаешь без сына?
 
Закончив горькую исповедь,
он плакал ребячьи и безутешно,
А бабушка смотрела с тоской
в какую-то даль
И нежно поглаживала Птушку
по черной его голове:
- Не плачь, Иванка,
не плачь дитетко..
 
Особенность этого  дня бабушка Алена соблюдала истово:
С самого утра одевалась в чистое...

(перевод с бел.
Алесь Пісьмянкоў)


* Птах - птица (бел.)

***
Чыстая баляда

Гэты дзень быў заўсёды ўрачысты,
баба Алёна апраналася ў чыстае.
 
А недзе апоўдні ў хату заходзіў
паштар аднарукі Птушка Іван.
Ён папраўдзе меў нешта ад птаха,
чорнага птаха з крылом перабітым.
Худы і высокі,
                ён доўга таптаўся ў парозе
і, пакашляўшы, неяк казаў вінавата:
– Вам пэнсія, цётка, за сына...
 
Баба маўкліва подпіс стаўляла,
баба маўкліва на стол накрывала.
 
Выпіўшы поўную шклянку –
яе брыгадзірскай чамусьці ўсе называлі, –
Птушка шумна, са смакам,
нюхаў духмяную лусту хлеба ржанога,
а закусь ніколі ня кратаў.
I, па-змоўніцку мне падміргнуўшы,
прасіў па-сяброўску:
«Скруціў бы ты, братка, цыгарку салдату...»
Хутка ад сіняга дыму
я твар паштара ўжо ня бачыў,
а чуў толькі голас,
глухі і сьлязьлівы:
 
– Вайна – ненажэрная сука.
Ну чаму я жыву, аднарукі,
Чаму Хведзька ляжыць на чужыне,
А ты век дажываеш бяз сына?
 
Скончыўшы горкую споведзь,
ён плакаў заўсёды няўцешна,
а баба са скрухай глядзела
кудысьці далёка-далёка
і гладзіла Птушку ласкава
па чорнай яго галаве:
– Ня плач, Іванька,
                ня плач, дзіцёнак...
 
Гэты дзень быў заўсёды ўрачысты,
баба Алёна апраналася ў чыстае.