Лезгиния моя

Мич!и  йифер

Мич!и йифер мич!и жеда , лал жеда ,
Гъетер куда цавун хурал умуд хьиз.
Зи рик! йифиз зи гъамарин ц!ал жеда ,
Шумуд мурад ч!ух хьанва зи, шумуд кис.

Заз йиферин мич!ерикай кич!еда,
Дуьньяди чин к!евда ч!улав вуалдив.
А йифери гагь-гагь зи рик! кьеч!еда,
Гьей регъведа ялгузвилин суалдив.

Мич!и йифер мич!и жеда, лал жеда,
Экъечда шад гъетер чпин параддиз.
Гъерден са гъед кана цава пал жеда,
Уьмуьрда заз маяк хьайи мурад хьиз.

Тёмные ночи

В тёмные ночи, в ночи немые
Звёзды на небе горят золотые
В ночи те , сердце со мной говорит.
То сжигает  желания мои, то гасит .

Тёмных ночей тех,  немного мне жаль
Как будто мир покрыла  чёрная  вуаль.
Они  мне нА сердце наводят грусть
И в одиночестве своём я их боюсь .

В тёмные ночи, в ночи немые.
Звёзды сияют ярко на небе
И  если вдруг звездочка вспыхнет  одна,
Моим мечтам укажет путь она .

(Перевела Бести Нифтиева)

ИЕР Я ЛАГЬ...

Иер туштат!ан,иер я лагь заз вуна,
Цуьк ахъайна Яран са руш жеда зун.
Вун рушарин суна я лагь, заз суна,
Ви уьмуьрдал бахт яз аруш жеда зун.

Вун зи Варз я, зи Рагъ я лагь,азизди,
За рик! гъед хьиз ви рекъера куькуьрда.
Яргъируш яз туьк!уьрна тагъ, азизди ,
Ирид жуьре муькъвера вун экъуьрда.

Скажи ,что красивая я...

Пусть не так , но скажи , что красивая я.
Я цветком распущусь , словно белая лилия.
Назови среди всех, меня милой красавицей
Над тобой, закружу я счастливою птицей.

Ты скажи мне " Солнце моё ", "Луна моя"!
Путеводной звездой стану я для тебя.
Над тобой, разноцветной раскинусь дугой,
Всеми красками радуги, мир украшу я твой.

(Перевела Бести Нифтиева)

Я бахтавар иер гад

Я бахтавар иер гад,
Атанва вун иер мад!
Булушка я гар галай.
Йикъар я вун зар алай.

Ахвар галай вил я вун,
Галатнавай гъил я вун,
Къайнар гуьне, пел я вун,
Йимиш алай хел я вун.

Ви пенжеррин хур ахъа,
Ахайнаваз генг яха,
Ви рак ахъа тайбатай,
Шагьварар къвез гьар патай.

Ч1игъич1игъдин ц1ирц1ирар,
Рагъ дидедин ц1арц1арар,
Хьар кутунван цавара?
Хъсан ч1ав я авара!

Къекъуьгъ жуваз к1анивал,
Хас я, гад, ваз къенивал!
Ви вилерин виливал,
Ви гуьгьуьлдин миливал,

Туракь йикъар к1ан я заз,
К1вачик бегьер галай свас,
Я бахтавар, иер гад,
Атанва вун иер мад!

ВУЧИЗ

Чидач вучиз за гилани ваз чарар,
Ваз шиирар ашкъидикай кхьизма.
Чидач вучиз гуьгуьлд кике заз к1арар,
Заз тикеяр муьгьуьбатдин жагъизма.

Ашкъид ялав шумуд йис я туьхвена,
Ам за рик1яй акъуднава рухъвер хьиз.
Зи ашкъи ваз лал накъварай чуьхвена,
Гадарнава зегьер галай цуьквер хьиз.

Тунач ви т1вар за дамарра,мефт1еда,
Вун рик1елай алуднава к1евиз за.
За зи гуьгьуьл туна к1еви шефтеда,
Вун къвер рекьер алахънава к1евиз за.

Амма вучиз гилани заз цуьквера,
Са асретдин серин вилер аквазва?
Вучиз йифиз заз гъетерин эквери,
Къени даим тек са вакай рахазма...

ТУНА

Вил рекьева, чида , яр,
Зун квар кьуна къведа, яр, 
Гъил-гъилеваз фида, яр,
Чун булахдал квар туна.
И ашкъиди ван твада,
Вун хата я, яр, хата.
Зун хъфидан к1андат1а,
Чи рак1арив свар туна?
Агь, агатмир пара зав,
Ви дердерин чара зав,
Гуьгьуьл гудан чарадав,
За вун хьтин яр туна?
Гьатайт1а вун к1евера,
Зи т1вар кьуна эвера.
Зун къведа, яр, кифера
Цуькверин к1унч1ар туна.
Зун гайит1а чарадаз,
Яр хьайит1а чарадаз,
Зун чарасуз фида, ваз
Темен алай чар туна.

ГЪВЕЧ1И  УСТ1АР

Шумуд варз я чи к1вале
Пайда хьанва са уст1ар.
Гьей экъведа пурчара,
Илис хьана кьада кар.

"Гила вучин?" лугьуз ам,
Гьей экъвезва к1валера.
Хехни шуруп1, мисмарар,
Хъут1а аваз гъилера.

Танхъ!-Хъут1адив илигиз,
Ванер твада бумбадин!
Килигдамаз, ада рак
Хкудзава тумбадин!

И жуьредин "ремонтар"
Физва к1валин гьар пип1е.
Туьк1уьрзава "устадин"
Гьар камуни са "ЧП"

Мажал авач са герен
Я галатун чидай  туш.
К1валин къене экъвезва
Лугьуз:-"гила ийин вуч?"

Кьве йисни гьич  бегьем туш,
И чи гъвеч1и "устадин".
Авурсуз я, ван къведач
Я "бесадин", "бастадин".

Ава диде "устадин"
Лугьуз: "Вучин идан кар?
Квез минет хьуй, са герен
Алуд залай зиянкар."

Амма гьиниз тухвайт1ан
Секин къваздач и "уст1ар".
"Мад вуч ийин?" фикирда,
"За вуч падин, ийин к1ар?"

Машатзава гададиз,
"Ак1мир!" -лугьуз вирида.
Ихьтин "уст1ар"хуьн герек
Лап ч1емеда, гъерида!

ТУНА

Вил рекьева, чида , яр,
Зун квар кьуна къведа, яр, 
Гъил-гъилеваз фида, яр,
Чун булахдал квар туна.

И ашкъиди ван твада,
Вун хата я, яр, хата.
Зун хъфидан к1андат1а,
Чи рак1арив свар туна?

Агь, агатмир пара зав,
Ви дердерин чара зав,
Гуьгьуьл гудан чарадав,
За вун хьтин яр туна?

Гьатайт1а вун к1евера,
Зи т1вар кьуна эвера.
Зун къведа, яр, кифера
Цуькверин к1унч1ар туна.

Зун гайит1а чарадаз,
Яр хьайит1а чарадаз,
Зун чарасуз фида, ваз
Темен алай чар туна.

КОЛЯСКА ВА ГАДАДИН КЬИСА

Къунши суса лагьана
Вичин гъвеч1и гададиз:
"Чан, са герен и аял
Экъуьриз твах куьчедиз..."

Хьана хвеши гададиз!
Чархар галай гьар са зат1
Акурла ам лувар квай
Чубарук хьиз жеда шад.

Биц1ек авай коляска
Гваз зверна ам куьчедиз.
Дустаризни эверна:
"Куьмека зи пешедиз!"

Коляска туш, машин я,
Ц1ай хьиз физва куьчедай.
Акьаз-акьаз физва ам
Гагь цла, гагь гьачада.

Гагь ягъазва шалмандиз,
Чимзава гагь усуниз.
"Ак1 вучзава?" лагьайла
Гузвач жаваб жузуниз.

-"Тириндилай алудин!
Ша, авудин лекъвендиз!
Ахпа хулай акъудна,
Гьалин къенез туьквендин!"

Гузва ихьтин теклифар,
Хуп1 дустари гададиз.
Коляскада биц1ек шад,
Папари кьил галтадиз.

Гьатна гьарай мягьледа
"Гьа вув!"-лугьуз арадлай.
Амач биц1ек чкадал!
Жагъизва ам кьарадлай...

Лувар квай цуьквер

Лув гузва цуьквери
Цуькверилай цуькверал.
Ацукьнава векьерал,
Цуьквер цава, рекьера.
 
Ибур гьихьтин цуьквер я?
И цуькверал чан ала!
На абурун рангарин
Алакьдат1а сан къала.

Яхъ на гъиле жедат1а,
Цуькверика1 к1унч1 ая,
Катна фида ви гъиляй,
Цуьк туш ибур, ц1аяр я.

Чепелукь я, чепелукь,
Гьар лув цуьквед лечег я.
Чепелукьри лув гузвай
Гатун йикъар гуьрчег я!

Крылатые цветы

Цветы в воздухе резвятся,
В дивном вальсе кружАтся,
И на траве кругом цветы,
На тропке, на кустах,смотри.
 
Что  за дивные цветы?
У них живые лепестки!
А число ты их оттенков,
Ты, попробуй, назови.

Сможешь, коль,  сорвать цветы,
Собери букет…… увы-ы,   
Упорхнут они с руки,
Не цветы, а огоньки.
Слишком уж они резвы.
 
Бабочки, это бабочки,
Что крыло, то лепестки
Как чудесны лета дни,
Когда в полете бабочки!

(Перевела Гюзеля Гасанова)


Рецензии