Пераклады з Юлiана Тувiма

Перевоплощения и переводы с польской
Мечислава Куриловича



Сплін

Ад нудоты з пацярухай
млоснасць, сон і тло,
бы ў хворага пад мухай?
Чорт ведае што.

Можа ў іншай лепш мясціне,
бо  Варшава  п’е...
У глухой забытай гміне?..
Чорт ведае дзе.

І гад;м было б нядрэнна
сцішыць ход няўзнак.
Я не супраць, толькі, пэўна,
чорт ведае як.

Мо заняцца нейкай працай,
дзе круты калым,
дзе заробак з рэлаксацыяй,
чорт ведае з чым.

Пагавэндзіць бы ў ахвоту
пра суровасць зім.
Перш з папом? А з жыдам потым?
Чорт ведае з кім.

Мо заняцца  пустаслоўем,
дзе кіруе нуль,
у падліках  пра здароўе
чорт ведае скуль?

Ці спагнаць з купонаў чары:
тройчы ў дзень па сто?
А пасля? Гары ён гарам:
чорт ведае што.


Julian Tuwim
Spleen

Ze znudzenia, ze znu;enia
Pusto, sennie, md;o.
Neurocholia? melanstenia?
Diabli wiedz; co.
 
Gdyby; w innej by; mie;cinie,
Bo w Warszawie ;le...
W Pajtuliszkach? w Bambierzynie?...
Diabli wiedz; gdzie.
 
By;oby te; doskonale
Lata pu;ci; wspak.
Ch;tnie bym to zrobi;, ale
Diabli wiedz; jak.
 
Zaj;; by si; jak;;... pracj;...
Mracj;... czy ja wiem?
Pempologi;? alansacj;?
Diabli wiedz; czem.
 
Siad;bym z jakim byczym ch;opem,
Pogaw;dzi;bym.
Z ksi;dzem? ;ydem? czartem? popem?
Diabli wiedz; z kim.
 
Mo;e wylaz;by z rozmowy
Jaki; zdrowy s;d?
Mo;e z serca, moze z g;owy,
Diabli wiedz; sk;d.
 
Ziewam, dumam ;a;o;liwie,
;e... ;e co? ;e pstro?
Owszem, mo;e... Lecz w;a;ciwie
Diabli wiedz; co.


Замучаны шаленствам бур

Замучаны шаленствам бур у часе  без адхлання,
нічога не хачу – гаючай толькі цішы,               
яшчэ таго, хто здольны на маўчанне,       
і хто маю тугу заўважыць без афішы;

хто яснаю душой жыццё мне перакроіць,
каб з Боскай ласкі кончыліся мукі,
і сэрца ашалеласць супакоіць,
паклаўшы мне на вочы спагадлівыя рукі.

Па вастрыі ляза жыццёвага нарога
Шукаю плённасць з поспехам наўме.
І ведаю, якой пайду дарогай,  
бо ўсе мае дарогі толькі да цябе.


Julian Tuwim

***Zm;czony burz szale;stwem

Zm;czony burz szale;stwem, jak statek pijany,
Ju; niczego nie pragn;, jeno wielkiej ciszy
I kogo;, kto zrozumie m;j ;al nienazwany,
Kogo;, kto m; bezs;own; t;sknot; us;yszy;

Kogo;, kto jasn; dusz; ;ycie mi przepoi,
I;bym w spokoju bo;ym wypocz;; po m;ce,
Kogo;, kto rozszala;e serce uspokoi,
K;ad;c na moje oczy mi;osierne r;ce.

Id; po szcz;;cie swoje. Po cisz;. Do kogo?
Kt;r;dy? Ach, jak ;lepiec! Zwyczajnie - przed siebie.
I wiem, ;e zawsze trafi;, kt;r; p;jd; drog;,
Bo wszystkie moje drogi prowadz; do Ciebie.

Акацыя

Белай акацыі водар нясло
адвячорку ў рыцарскім строі,
быццам кветак другіх  не было,
і, наогул, быць не магло іх.

Цёмнае лісце ў белым суквецці
шэлестам кліча паэтаў,
быццам іх голас на гэтым свеце
ніколі не чуў перад гэтым.

Праз вецце ільсніцца свяціл экслюзіў,
а вечар загадваў жаданне:
як быццам ніколі цябе не любіў,
а толькі было прадчуванне.


Julian Tuwim

Akacje

Bia;e akacje tchn; woni; opi;;
Pod noc; srebrno-modr;,
Jakgdyby innych kwiat;w nie by;o
I wcale by; nie mog;o.

Te ciemne li;cie i bia;e kwiecie
Szelestnym szemrz; szeptem,
Jakgdybym ;adnych g;os;w na ;wiecie
Nie s;yszal nigdy przedtem.

Tak przez ga;;zie l;nia gwiezdne dale
I taki cichy ten wiecz;r,
Jakgdybym jeszcze nie kocha; wcale
I tylko Ciebie przeczu;.


Верш

Аб чым? Аб вячэрнім суладдзі:
віно з цяплынёю на хвалі.
І зоркі, бы кветкі шчасця,
на ніўку нябёс уцякалі.

Шлях зносін для брычкі адданы,
а конік – як з Боскае мары.
І месяц праехаў над намі
у шапцы з раздзёртае  хмары.

Ніхто не падняў мне настрою.
І верш не шаптаў мне: “Ало!”
Ды й сам я быў на-сам з сабою,
цябе ж там зусім не было.


Julian Tuwim
Wiersz

O czym? O pewnym wieczorze.
Od wina i czerwca by; ciep;y.
Gwiazdy, jak kwiaty ze szcz;;cia,
Na ;;k; niebios uciek;y.

Jecha;o si; Alejami
I ko; by; wniebowzi;ty,
I ksi;;yc co jecha; nad nami,
W strz;piast; chmurk; wci;ty.

Ani si; nic nie dzia;o,
Ani si; nic nie m;wi;o.
Zreszt; sam by;em wtedy,
Ciebie tam wcale nie by;o.


...Et arceo ...

Odi profanum vulgus*. У фаворы кавярня,               
шавецкае веча пад назваю армія,               
народная ўлада – намёк на маралнасць.
Хаос і пустэча – як шлях магістральны.               

У гэтым стагоддзі садружнасць тыранаў:               
важак-параноік – сам Бог. Без заганаў.
Дзе ў  гноі ільвіным  мураш на кургане:
з нудою радзінасць, з нудою мяшчане,
пустыя касцёлы, крыклівыя папы,
Вавілонская вежа, бы Богам  праклятая,
і сквапная чэрнь, як вош на людское,
цікуе за намі ў світцы героя.  
У гэтым стагоддзі  тыранскай блазноты
маўчу і мінаю надзею на потым.

* Odi profanum vulgus еt arceo – я ненавіжу
непасведчаную чэрнь і трымаюся воддаль ад яе.
Цытата з оды Гарацыя.


Julian Tuwim

...Et arceo

Odi profanum vulgus. Ko;ci;; czy kawiarnia,
Republika czy koni, wiec szewc;w czy armia,
Nar;d, gmina, rodzina, uczelnia, czytelnia -
Wszystko chaos i zgroza, i pustka ;miertelna.

I w tym hucznym stuleciu tyra;skiej wsp;lnoty,
;r;d g;upich wielkorz;dc;w i t;pej ho;oty,
Gdzie patos lwi rozdyma mr;wcz; krz;tanin;,
Gromadz;c ludzko;; w nudn;, mieszcza;sk; rodzin;,
Gdzie pustego ko;cio;a krzykliwi papie;e
Na gruzach Babilonu - babilo;skie wie;e
Wznosz; po;r;d szwargotu wyszczekanych maszyn,
A chciwa czer; szpieguje samotno;; serc naszych,
W tym wieku rozj;trzonym, wyd;tym, okrutnym -
Przechodz;, mijam, milcz;: obcy, zimny, smutny.

Шчасце

Мне не цікавы гэты свет
лірычны, дый у  прозе,
бо не раскажа болей мне,
чым вецер пры дарозе.

І не цікаўлюся людзьмі,
што з ведамі за сотню:
мне дастаткова хоць які,
што справу знае потную.

Згубіў цікавасць і да кніг,
нагоду  даўшы кпінам,
бо добра ведаю без іх:
клін выганяюць клінам.

Стаю спакойна ля вакна,
зімою ў дзве столкі.
Якое шчасце, божа мой!
І дзякаваць мне колькі?

Julian Tuwim

Szcz;;cie

Nieciekaw jestem ;wiata,
Ogromnych, pi;knych miast:
Nie wi;cej one powiedz;,
Jak ten przydro;ny chwast.

Nieciekaw jestem ludzi,
Co nauk zg;;bili sto:
Wystarczy mi pierwszy lepszy,
Wystarczy mi byle kto.

I ksi;g nie jestem ciekaw
- Mo;ecie ze mnie drwi; -
Wiem ja bez ksi;g niema;o
I wiem, co znaczy ;y;.

Usiad;em sobie pod drzewem,
Spokojny jestem i sam -
O, Bo;e! O, szcz;;cie moje!
Jak;e dzi;kowa; Ci mam?


Любоў табе ўсё прабачыць

Любоў табе ўсё прабачыць
І памяняе сум на смех,
і пекнатою растлумачыць
махлярства, здраду нават грэх.

Не гавары, мой мілы, з роспачы,
што плод любові, як змяя,
што, быццам, ёю ты сурочаны…
бо плод любові – гэта ж я.

Калі ж палюбіш так, як я,
Візітнай картачкай душы,
тады скажы, што я твая,
тады мне здраджвай і грашы.

Бо зноў любоў усё прабачыць.


 Julian Tuwim

Mi;o;; ci wszystko wybaczy

Mi;o;; ci wszystko wybaczy
smutek zamieni ci w ;miech
mi;o;; tak pi;knie t;umaczy
zdrad; i k;amstwo
i grzech....

Cho;by; j; przekl;; w rozpaczy
;e jest okrutna i z;a
mi;o;; ci wszystko wybaczy,
bo mi;o;;, m;j mi;y, to ja ...

Gdy pokochasz tak mocno, jak ja
tak tkliwie, ;arliwie, tak wiesz ...
do ostatka, do sza;u, do dna,
to zdradzaj mnie wtedy i grzesz.

Bo mi;o;; ci wszystko wybaczy ...


Наша мудрасць

Як жа мудрасць гэту нам асвоіць, браце,
каб і ў невучонай прыжылася хаце?

Людзі ж  мы без пыхі, ад зямлі з канём,
хрышчаныя словам і, не раз, агнём.

Толькі нашай мовай, што дзівосы знае,
свет наш называюць, як на самай справе.

Без вучоных кніжак мы яго калечым,
бо толькі адзінкі помняць тут аб нечым:

аб хвілінах жахаў, што бягуць у вечнасць,
і шукаць іх цені – больш чым недарэчна.

Нас на гэтым свеце маладосць адродзіць,
бо па агародзе звестуновым ходзіць

і да самай смерці верыць эпілогу:
цэсару – людское, а Боскае – Богу.



Julian Tuwim

Nasza m;dro;;

Jak;e ja ci; b;d; uczy; tej m;dro;ci?
My;my ludzie cisi, my;my ludzie pro;ci.

My;my ludzie pro;ci, ludzie nieuczeni,
S;owem-ogniem wszcz;ci, s;owem-ogniem chrzczeni.

Splotem s;;w chwytamy tajni; w ;piewnym rymie,
U nas kwiatu - s;o;ce, s;o;cu - kwiat na imi;.

Lecz w naszej mowie, w tym przedziwnym dziwie,
;wiat si; tak nazywa, jakim jest prawdziwie

Bez ksi;g i bez nauk, lecz w zadumie niemej
My jedyni jeszcze co;-nieco; tu wiemy:

O tych chwilach nocnych, co w bezkresy biegn;,
Gdy widzimy cienie nie wiadomo czego.

Zawsze;my na ziemi jednakowo m;odzi,
U nas po ogrodzie jasny Zwiastun chodzi.

I do samej ;mierci oddajem w pokorze
Bogu co cesarskie i Bogu co bo;e.