Алфавит - са дуст я зи

Чаз гьар садаз кIелиз, кхьиз,
Герек тир затI я, алфавит!
Рахун, кхьин патал михьиз,
Зирек тир затI я, Алфавит!
  
А – аслан я – гьайван зирек,
Кьил тик, кIвачер чиле авай.
Рахун, кхьин патал герек,
Алфавитдин кьиле авай.
  
Б – бацIи я, багъда авай,
Незвай векьер-кьалар, пешер.
Гагь аран, гагь дагъда авай,
Ава адахъ фидай кIвачер. 
 
В – гьарф – верч я, какаяр хаз,
Чаз цицIибар багъишзавай.
Гьар са бала хурудик кьаз,
Чан-рикI ийиз, алхишзавай.
 
Г – гьарф – гада, тарсар кIелиз,
Гзаф гафар-чIалар чидай.
Гайи тарсар кIелиз, гьялиз,
Дуьз тир рекьер-хвалар чидай.
 
Гъ – гъед ятIа, цава авай,
Йифиз экуь нурар гузвай.
Чилни гъед хьиз, гьава авай,
Чаз экуьнин ярар гузвай.
 
Гь – гьуьл ятIа, гьяркьуь, дерин,
Сирнавзавай гимийралди?
Лепейралди сес тир ширин,
Чун шадзавай манийралди.
 
Д - дана я, векьер тIуьна,
ЦIингав ягъиз, кьуьлерзавай.
Шад хъвер аваз даим чина,
Кал – дидедиз эверзавай.

Е - еб ятIа, векьер шеле,
КутIун ийиз, храз тунвай?
ТIарам кьуна кьве кьил гъиле,
Перпилаг хьиз тара тунвай.
 
Ё - ёлка я чаз ЦIийи йис,
Аяз буба галаз къвезвай.
Живедин руш мани ягъиз,
Чаз шадвилер къалаз къвезвай.

Ж - живедин нини ятIа?
Къаю ягъай нер газардин.
ЦIийи йисан Гуни ятIа?
Даваяр гвай бедназардин.

З - зенг ятIа, ял ягъиз чаз,
Гьар тарсуна хабар гузвай?
Геж хьайила, эвериз чаз,
Ванер къведай япар гузвай?

И - ич ятIа, яру хъуькъвез,
КIас янавай сараралди?
Иер крар хьана кIанз квез,
Къалурзавай краралди.

Й - йиф ятIа, цаваллай циф,
Чи аялриз ахвар гъизвай?
Ширин ванцел рахаз зериф,
ЦIийи-цIийи махар гъизвай.

К - гьарфунай калин ухшар
Къведа, вилик кам къачузвай.
Яргъи авун патал яшар,
Къацу векьин гам къачузвай.

Къ - къаб ятIа, къафун авай?
Йикъа пудра вилик къвезвай.
Вичихъ чIехи руфун аваз,
Чи суфрадин кьуьлуьк къвезвай.

Кь - кьеб ятIа, аял аваз,
Кьуьзуь бадед лай-лай ядай?
Кьиле фикир, хиял авай,
Мани гьар са кIваляй ядай.

КI - кIир ятIа, лаш, кьил патахъ?
КIвачер михьдай, кьар авайла.
Къекъведайла, тIарамдиз яхъ,
Ярхар тахьуй, гар атайла.

Л - лам ятIа, кIвачер куьруь?
Ацукь ийиз, къарагъзавай.
Кьамал алач лугьуз фири,
Йикъа пудра гьарайзавай.

М - маймун я, тара авай,
Емишар нез, гъили атIуз,
Шад къугъунар пара авай,
Акъваз тийиз хъуьтIуьз, гатуз.

Н - нуькI ятIа, чIеред кIаник,
ГъвечIи-гъвечIи шарагар квай?
ЯтIа, секинвал течир рикI,
Зирек тир кьве лувук квай гар?

О - гьарф – дакIур, буран хьтин,
Аквазва чаз хъел атанвай.
Гагь-гагь ам чаз къажгъан хьтин
Жеда, ргаз звал атанвай.

П - пер ятIа, гьар са кIвалах
Авун патал гъиле ганвай?
КIватIал авун патал уртах
Гьар са нямет чили ганвай.

ПI - пIини я, тарал алай,
Рагъ акьурла, яру жезвай.
Къацу пешер хурал алай,
Чун акурла, цIару жезвай.

Р – рагъ ятIа, цава хъуьрез,
Чаз чимивал, эквер гузвай?
Дидеди хьиз пелен кьерез,
Теменар гуз, шекер гузвай.

С - гьарф сикI я, амалар квай,
Тум галтадиз, хъуьруьнардай.
Чай хъваз кIанда, чумалар квай,
Шекер вегьез, ширинардай.

Т - тар ятIа, ичер алай?
Мани лугьуз, билбил авай.
Мидаим са кIвачел алай,
Чун патал шад гуьгьуьл авай.

ТI  - т1ур ятIа, хуьрек недай,
Къаб акурла, хъуьрез жедай.
Аялар хуш, зирек, недай,
Гъиле кьур кас – мирес жедай.

У - устIар я гьар са кардин,
Фуни къафун, нек хьун патал.
КIвал эцигдай, рак-дакIардин,
Шуьшеяр тваз, экв хьун патал.

Уь - уьрдег я, вире авай,
Шумудни са шараг галаз.
Векь-кьал тIуьна, кьере авай,
КIвализ хквез, дуьз рехъ къалаз.

Ф - гьарфунай заз фан шикил
Аквазва заз, кьве хьуьчIуьк квай.
Гьар са межлис ийиз тешкил,
АкуртIа квез зарб вичик квай!

Х - халидиз ухшар ава,
Рагъ акьурла, кьве пад хьанвай.
Адахъ чIулав къашар ава,
Куьн акурла, лап шад хьанвай.

Хъ - хъархъ ятIа, кIерец ятIа?
Хъархъун таран хилераллай.
Хвех – гъеридин цIиб, кьеч ятIа?
Шадлу накъвар вилераллай.

Хь - хьар ятIа, тIанур ятIа?
Чи бадеди фу чразвай.
Хуш кар - гьуьрмет, хатур ятIа?
Хъуьрез-хъуьрез, чун аквазвай.

Ц - цуьк ятIа, атир галай?
Икьван кIандай чи рушариз.
Вичихъ чандин къадир галай,
Жегьил ятIа ам яшариз?

ЦI - цIегь ятIа, бацIи галаз,
Хеб-кIел авай суьруьдик квай?
Ширин чай хъваз, ниси галаз,
Гьамиша кIуф гъеридик квай.

Ч - чай-шекер, чайник ятIа?
Чи суфрадин эрчIи гъилер.
Шад межлис, куьн майдан ятIа?
Санал кIватIиз кIандай эллер.

ЧI - чIагъан я, кьуьлер ийиз,
Гьар са пата дем кутадай.
Мехъерарни мелер ийиз,
Шадвилел далдам гатадай.

Ш - шив ятIа Шарвилидин,
Шалбуз дагъдин кьилел алай?
Намус, гъейрат гьар лезгидин,
Дагъдин лекь-кард гъилел алай!

Щ - гьарфни мугьман хьанва,
Чи парталриз щетка ягъиз.
Ам тум галаз пашман хьанва,
Акур чIавуз, руквар кягъиз.

Ъ - знак – диде течиз,
Суьруьдик квай кIел хьиз ава.
Г-дихъ, к-дихъ, гагь х - течиз,
Катиз физвай хьел хьиз ава.

Ы - гьарфуниз – атай мугьман,
Чи патай лап гьуьрмет ава.
И-дихъ галаз хьана «душман»,
Ам дуьз лугьун зегьмет хьанва.

Ь - знак г-дихъ, к-дихъ,
У-дихъ, х-дихъ дустар хьанва.
Метлеб кутаз гьар гьарфунихъ,
Амал чидай устIар хьанва.

Э - эпос я Шарвилидин,
Чи эвел, гележег чидай.
Эдебидин, меденидин,
Тарихдин гьар асир чидай.

Ю - юг ятIа, харман ятIа?
Чаз ризкьияр бул ийизвай.
Гьар са тIалдин дарман ятIа?
Фу-яд, чими къул ийизвай.

Я - гьарф Яран ярувал квай,
Яракь, Яру пайдах ятIа?
Алфавитдин нурлувал квай,
Азадвилив уртах ятIа?


Рецензии