Хаёом

Умар хаёом
Як чанд ба кудаки ба устод шудем,
Як чанд зи устоди худ шод шудем.
Поёни сухан шунав ки моро чи расид,
Аз хок даромадему бар бод шудем.

Гар як нафасат зи зиндагон; гузарад,
Магзор, ки ;уз ба шодмон; гузарад.
;уш дор, ки сармояи мулки ;а;он,
Умр асту чунонаш гузарон;, гузарад.

2
Ма;суд зи ;умла офариниш моем,
Дар чашми хирад ;ав;ари биниш моем.
Ин доираи ;а;он чу ангуштар; аст,
Бе ;е; шаке на;ши нигинаш моем.
3
Пеш аз ману ту лайлу на;оре будааст,
Гарданда фалак низ ба коре будааст.
Зин;ор ;адам о;иста ба хок ни;;,
К-он мардумаки чашми нигоре будааст.
4
Аз омадану рафтани мо суде ку?
В-аз тори ву;уди умри мопуде ку?
Чандин сару пои нозанинони ;а;он,
Месузаду хок мешавад, дуде ку?
5
Асрори азалро на ту дониву на ман,
В-ин ;арфи муаммо на ту хониву на ман.
;аст аз паси парда гуфтуг;и ману ту,
Чун парда барафтад, на ту мониву на ман.
6
Онон, ки ку;ан буданду онон, ки наванд,
;ар як паи якдигар якояк бишаванд.
В-ин мулки ;а;он ба кас намонад ;овид,
Рафтанду равему боз оянду раванд.

7
Гар бар фалакам даст буд; чун яздон,
Бардоштаме ман ин фалакро зи миён.
В-аз нав фалаке дигар чунон сохтаме,
К-озода ба коми дил расид; осон.
8
Ё раб, ту гилам сиришта;, ман чи кунам,
Пашму ;асабам ту ришта;, ман чи кунам.
;ар неку баде, ки аз ман ояд ба ву;уд,
Ту бар сари ман навишта;, ман чи кунам.
9
Афс;с, ки сармоя зи каф берун шуд,
В-аз дасти а;ал басе ;игар;о хун шуд.
Кас н-омад аз он ;а;он, ки орад хабаре,
А;воли мусофирон биг;яд, чун шуд.
10
Аз омаданам набуд гардунро суд
В-аз рафтани ман ;о;у ;алолаш нафузуд.
В-аз ;е; касе низ ду гушам нашунид,
К-овардану бурдани ман аз ба;ри ч; буд.
11
Онон, ки му;ити фазлу одоб шуданд,
Дар кашфи улум шамъи ас;об шуданд.
Ра; з-ин шаби торик набурданд бурун,
Гуфтанд фасонаеву дар хоб шуданд.
12
;аргиз дили ман зи илм ма;рум нашуд,
Кам монд зи асрор, ки маф;ум нашуд.
Акнун, ки ;амебингарам аз р;и хирад,
Умрам бигузашт, ;е; маълум нашуд.

13
Он кас, ки Замину чарху афлок ни;од,
Бас до;, ки ; бар дили ;амнок ни;од.
Бисёр лаби лаълвашу р;и чу мо;,
Дар табли замину ;у;;аи хок ни;од.
14
Бархезу мах;р ;ами ;а;он гузарон,
Биншину даме ба шодмон; гузарон.
Дар табъи замона гар вафое буд;,
;аргиз ба ту навбат нашуд; аз дигарон.
15
Эй чархи фалак, хароб; аз кинаи туст,
Бедодгар; шеваи деринаи туст.
Эй хок, агар синаи ту бишкофанд,
Бас гав;ари ;имате, ки дар синаи туст.
16
Чун ;осили одам; дар ин дайри дудар,
;уз дарди дилу додани ;он нест дигар.
Хуррам дили он ки як нафас беш набуд,
В-осуда касе, ки худ назод аз модар.
17
Афс;с, ки номаи ;авон; тай шуд,
В-он тоза ба;ори зиндагон; дай шуд.
Он мур;и тараб, ки номи ; буд шабоб,
Афс;с, надонам, кикай омад, кай шуд.
18
Бар ман ;алами ;азочу бе ман ронанд,
Пас неку бадаш зи ман чаро медонанд.
Д; бе ману имр;з чу д; бе ману ту,
Фардо ба ч; ;у;;атам ба довар хонанд?

19
Гар кори фалак ба адл сан;ида буд;,
А;воли фалак ;умла писандида буд;.
В-ар адл буд; ба кор;о дар гардун,
Кай хотири а;ли фазл сан;ида буд;.
20
Эй кош, ки чои орамидан буд;,
Ё ин ра;и дурро расидан буд;.
Кош, аз паи сад ;азор сол аз дили хок,
Чун сабза умеди бардамидан буд;.
21
Гар даст ба лав;аи ;азо доштаме,
Бар майлу муроди хеш бингоштаме.
;амро зи ;он яксара бингоштаме,
В-аз шод; сар ба чарх афроштаме.
22
Эзид чу нахост он ч; ман хостаам,
;ай гардад рост, он ч; ман хостаам.
Гар ;умла савоб аст, ки ; хостааст,
Пас ;умла хатост, он ч; ман хостаам.
23
Пок аз адам омадему нопок шудем,
Шодон ба дар омадему ;амнок шудем.
Будем зи оби дида дар оташи дил,
Додем ба дод умру дар хок шудем.
24
Аз ;умлаи рафтагони ин ро;и дароз,
Бозомадае ку, ки ба мо г;яд роз?
Пас бар сари ин дуро;аи озу ниёз,
То ;е; намон;, ки намое; боз.
25
Афлок, ки ;уз ;ам нафизоянд дигар,
Бин;анд яке, то бирабоянд дигар.
Ноомадагон агар бидонанд, ки мо
Аз да;р ч; мекашем, н-оянд дигар.

26
Ку ма;рами роз, то бигуям як дам,
К-аз го;и нахуст худ чи будаст одам.
Ме;натзадае, сириштае аз гили ;ам,
Якчанд ;а;он бигашту бардошт ;адам.
27
То кай зи чаро;и мас;иду дуди куништ ,
То чанд зиёни д;заху суди би;ишт?
Бар лав;и ;азо нигар, ки аз р;зи азал,
Устод ;ар он чи будан; навишт.
28
Дар доирае, к-омадану рафтани мост,
Онро на бидоят, на ни;оят пайдост.
Кас меназанад даме дар ин маън; рост,
К-ин омадан аз ку;ову рафтан ба ку;ост.
29
Чун ога;;, эй д;ст, зи ;ар асроре,
Чандин ч; х;р;ба бе;уда теморе?
Чун менаравад ба ихтиёрат коре,
Хуш бош дар ин даме, ки ;аст; боре.
30
Хуш бош, ки ;усса бекарон хо;ад буд,
Бар чарх кирони ахтарон хо;ад буд.
Хиште, ки зи хоки ту бихо;анд задан,
Девори сари дигарон хо;ад буд.
31
Аз тан чу бирафт ;они поки ману ту,
Хоки дигарон шавад ма;оки ману ту.
В-он го; барои хиштиз г;ри дигарон,
Дар колбаде кашанд хоки ману ту.

32
Мо л;ъбатаконему фалак л;ъбатбоз,
Аз р;и ;а;и;ат, на ки аз р;и ма;оз.
Боз; ч; ;амекунем бар натъи ву;уд,
Афтем ба санду;и адам як-як боз.
33
Ин гуна, ки ман кори ;а;он мебинам,
Олам ;ама ройгон бар он мебинам.
Суб;оннилла;, ба ;ар ч; дар менигарам,
Нокомии хештан дар он мебинам.
34
Аз д;, ки гузашт, ;е; аз ; ёд макун,
Фардо, ки наёмадаст, фарёд макун.
Бар н-омадаву гузашта бунёд макун,
;оли хуш бошу бар бод макун.
35
Чун кор на бар муроди мо хо;ад рафт,
Андешаву ;а;ди мо ку;о хо;ад рафт?
Пайваста нишастаем дар ;асрати он-к
Дер омадаему зуд мебояд рафт.
36
Нокарда гуна; дар ин ;а;он кист? Биг;!
В-он кас, ки гуна; накард, чун зист? Биг;!
Ман бад кунаму ту бад мукофот ди;;,
Пас фар; миёни ману ту чист? Биг;!
37
Аз будан;, эй д;ст, ч; дор; темор
В-аз фикрати бе;уда дилу ;он афгор?
Хуррам бизию ;а;онба шод; гузарон,
Тадбир на бо ту будааст аввали кор.

38
На;шест, ки бар ву;уди ман рехта;,
Сад булъа;аби зи ман барангехта;.
Ман з-он бе; аз ин наметавонам будан,
К-аз бута маро чунин бурун рехта;.
39
;ар ;о, ки гулевулолазоре будаст,
Аз сурхии хуни ша;риёре будаст.
;ар барги бунафша, к-аз замин мер;яд,
Холест, ки бар рухи нигоре будаст.
40
Ин кузагарон, даст ба гил доранд,
Гар а;лу хирад нек бар ; бигмонанд.
;аргиз назананд мушту силиву лагад,
Хоки падарон аст, нак; медоранд.
41
Бар к;загаре парер кардам гузаре,
Аз хок ;аменамуд ;ар дам ;унаре.
Ман дидам, агар надид ;ар бебасаре,
Хоки падарон дар кафи ;ар к;загаре.
42
Тарсем, к-аз ин беш ба олам нарасем,
Бо ;амнафасон низ фаро;ам нарасем,
Ин дам, ки дар ;ем, ;анимат шумарем,
Шояд, ки ба зиндаг; дар он дам нарасем.
43
Ин косагаре, ки косаи сар;о кард,
Дар косагар; санъати худро пайдо кард.
Бар хонаи ву;уди мо нагун коса ни;од,
В-он косаи сарнагун пур аз савдо кард.
44
Дар корга;и к;загаре рафтам д;ш,
Дидам ду ;азор к;за г;ёву хам;ш.
Ного; яке к;за баровард хур;ш:
«Ку к;загару к;захару к;зафур;ш?!»
45
;омест, ки а;л офарин мезанадаш,
Сад б;са зи ме;р бар ;абин мезанадаш.
Ин к;загари да;р чунин ;оми латиф,
Месозаду боз бар замин мезанадаш.
46
Лаб бар лаби к;за бурдам аз ;ояти оз,
То з-; талабам воситаи умри дароз.
Лаб бар лаби ман ни;оду баргуфт ба роз:
«Ман ;ам чу ту будам, даме бо ман соз».
47
А;зои пиёлае, ки дар ;ам пайваст,
Бишкастани ; раво намедорад маст.
Чандин сару пои нозанин аз сари даст,
Аз ме;ри к; пайвасту ба кини к; шикаст?
48
Ин коса, ки бас нак;ш пардохтаанд,
Бишкаставу дар ра;гузар андохтаанд,
Зин;ор ба ; ;адам ба хор; нани;;,
К-ин коса зи коса;ои сар сохтаанд.


49
Ин к;за зи ман оши;и зоре будаст,
Дар банди сари зулфи нигоре будаст.
В-ин даста, ки дар гардани ; мебин;,
Дастест, ки бар гардани ёре будаст.
50
Ин чарх чу тосест нагун афтода,
Дар вай ;ама зиракон забун афтода.
Дар д;стии шишаву со;ар нигаред,
Лаб бар лабу дар миёна хун афтода.
51
Чун абр ба навр;з рухи лола бишуст,
Бархезу ба ;оми бода кун азм дуруст.
К-ин сабза, ки имр;з тамошога;и туст,
Фардо ;ама аз хоки ту бархо;ад руст.
52
Мо бо маю маъшу;у шумо-дайру куништ,
Мо а;ли ;а;имему шумо а;ли би;ишт.
Та;сири ман аз р;зи азал чист? Биг;й!
На;;ош чунин ба лав;и та;дир набишт.
53
Ман зо;ири нестиву ;аст; донам,
Ман ботини ;ар фарозу паст; донам.
Бо ин ;ама аз дониши худ шармам бод,
Гар мартабае варои маст; донам.
54
Ба санг задам д;ш саб;и кош;,
Сармаст будам, ки кардам ин авбош;.
Бо ман ба забони ;ол мегуфт саб;:
«Ман чун ту будам, ту низ чун ман бош;».

55
;ар р;з бар онам, ки кунам шаб тавба,
Аз ;ому пиёлаи лаболаб тавба.
Акнун, ки расид ва;ти гул, тавба ку;ост?
Дар мавсими гул зи тавба, ё раб, тавба!
56
Гар гул набувад насиби мо хор бас аст,
В-ар нур ба мо намерасад, нор бас аст.
Гар хир;аву хона;о;у шайх; набувад,
Но;усу калисиёву зуннор бас аст.
57
Сад хона зи хуноби дилам вайрон аст
В-аз гиряи зор бим садчандон аст.
Аз ;ар мижа новадони аст хун равон,
Гар ман мижаро ба ;ам занам, т;фон аст.
58
Он кас, ки ба хуноби лаби хандон додаст,
Хуни ;игаре ба дардмандон додаст.
Гар ;исмати мо надод шод;, ;ам нест,
Шодем, ки ;ам ;азорчандон додаст.
59
Як даст ба мус;афему як даст ба ;ом,
Га; марди ;алолему га; марди ;аром.
Моем дар ин гунбади фир;зарухом,
На кофири мутла;, на мусалмони тамом.
60
З-ин гунбади гарданда бадафъол; бин,
В-аз ;умлаи д;стон ;а;он хол; бин.
То битвон;, ту як нафас худро бош,
Фардо маталаб, д; манигар, ;ол; бин!


61
То кай ;ами он хур;, ки дор; ё не
В-ин умр ба хушдил; гухор; ёне?
Пур кун ;ада;и бода, ки маълумат нест,
К-ин дам, ки фур; бар;, барор; ё не?!
62
Со;;, дили ман зи даст агар хо;ад рафт,
Дарёб, ку;о зи худ бадар хо;ад рафт.
Суф;, ки чу зарфи танги пур аз ;а;л аст,
Як ;уръа агар хурад, ба сар хо;ад рафт.
63
Хайём агар зи бода маст;, хуш бош!
Гар бо санаме даме нишаст;, хуш бош!
Поёни ;ама кори ;а;он нест; аст,
Пиндор, ки нест;, чу ;аст;, хуш бош!
64
Г;янд, ки май мах;р ба шаъбон, на равост,
На низ ра;аб, ки он ма;и хоси худост.
Шаъбону ра;аб ма;и худоянду расул,
Мо май рамазон хурем, к-он хосаи мост.
65
Мову маю маъшу; дар ин кун;и хароб,
Чону дилу ;ому ;ома дар ра;ни шароб.
Фори; зи умеди ра;мату бими азоб,
Озод зи хоку боду аз оташу об.
66
Бархез дило, ки чанг бар чанг занем,
Май нуш кунему ном бар нанг занем.
Са;;ода ба як пиёла май бифрушем
В-ин шишаи ному нанг бар санг занем.

67
;аргиз ба тараб шароби нобе нах;рам,
То аз кафи анд;; шаробе нахурам.
Ноне назанам дар намаки ;е; касе,
То аз ;игари хеш кабобе нах;рам.
68
Майлам ба шароби ноб бошад доим,
Г;шам ба наю рубоб бошад доим.
Гар хоки маро к;загарон к;за кунанд,
Он к;за пур аз шароб бошад доим.
69
Гар ман зи маи му;она мастам, ;астам,
В-ар оши;уринду будпараси, ;астам.
;ар кас ба хаёли худ гумоне дорад,
Ман худ донам, ;ар он ч; ;астам, ;астам.
70
Абр омаду боз бар сари сабза гирист,
Бе бодаи ар;увон намебояд зист.
Ин сабза, ки имр;з тамошога;и мост,
То сабзаи хоки мо тамошога;и кист?!
71
Со;;, гулу сабза бас тарабнок шудаст,
Дарёб, ки ;афтае дигар хок шудаст.
Май н;шу гуле бичин, ки то дарнигар;,
Гул хок шудасту сабза хошок шудаст.
72
Суст; макуну фариза;оро бигузор,
В-ин лу;ма, ки дор;, зи касон бозмадор.
Дар хуни касу моли касе ;асд макун,
Дар ;;даи он ;а;он манам, бода биёр!


73
Аз ;одисаи замони зоянда матарс,
В-аз ;ар ч; расад, чунест поянда матарс.
Ин як дами на;дро ба ишрат бигузор,
В-аз рафта маяндешу аз оянда матарс.
74
Шаб нест, ки а;л дар тахайюр нашавад,
В-аз гиря канори ман пур аз дур нашавад.
Пур менашавад косаи сар аз савдо,
;ар коса, ки сарнагун бувад, пур нашавад.
75
З-он май, ки шароби ;овидонист, бихур,
Сармояи айши ин;а;онист, бихур.
С;занда чу оташ аст, лекин ;амро,
Созанда чу оби зиндагонист, бихур.
76
Со;;, дили ман зи мурда фарсудатар аст,
К-; зери замин зи ман дилосудатар аст.
;арчанд ба хуни дида доман ш;ям,
Домони тараб зи дида олудатар аст.
77
Рав, бар сари афлоку ;а;он хок андоз,
Май мех;ру дил ба мо;р;ён мебоз!
Ч; ;ои итоб омаду ч; ;ои ниёз,
К-аз ;умлаи рафтагон касе н-омад боз.
78
Мо хир;аи зу;д бар сари хум кардем,
В-аз хоки харобот таяммум кардем.
Бошад, ки зи хоки майкада дарёбем,
Он умр, ки дар мадраса;о гум кардем.


79
Бемораму дил дар имти;онам дорад,
Нох;рдани май ;асд ба ;онам дорад.
В-ин турфа нигар, ки ;ар ч; дар бемор;,
;уз бода х;рам, ;ама зиёнам дорад.
80
Май х;р, ки туро бехабар аз хеш кунад,
Хун дар дили душмани бадандеш кунад.
;ушёр будан ч; суд дорад, ;уз он-к,
З-андешаи поён дили ту реш кунад.
81
Гарчанд аз гуно; бадбахтаму зишт,
Навмед наям чу будапарстони куништ.
Мирам чу га;и са;ар зи махмур;, боз,
Май хо;аму маъшу;, на мас;ид, на би;ишт.
82
;ушёр набудаам даме, то ;астам,
Гар худ шаби ;адр бошад, он ;ам ;астам.
Лаб бар лаби ;ому сина бар синаи хум,
То р;з ба гардани суро;; дастам.
83
Ин ;офилаи умр а;аб мегузарад,
Дарёб даме, ки то тараб мегузарад.
Со;;, ;ами фардои ;арифон ч; х;р;?
Пеш ор пиёларо, ки шаб мегузарад.
84
Дар иш;и ту аз маломатам нанге нест,
Бо бехбарон дар ин сухан ;анге нест.
Ин шарбати иш; доруи мардон аст,
Номардонро аз ин ;ада; ранге нест.

85
Гар бода х;р;, то бо хирадмандон х;р,
Ё бо санаме лоларухи хандон х;р.
Бисёр мах;р, вирд макун, фош масоз,
Андак х;ру га;-го; х;ру пин;он х;р.
86
Дар пои а;ал чу ман сафарканда шавам,
В-аз бехи умеди умр барканда шавам.
Зин;ор, гилам ба ;уз суро;; макунед,
Шояд ки зи бода пур шавам, зинда шавам.
87
Эй со;иби фатво, зи ту пуркортарем,
Бо ин ;ама маст; зи ту ;ушёртарем.
Мо хуни разон х;рему ту хуни касон,
Инсоф биде;, кадом хунхортарем?!
88
Чун даргузарам, ба бода ш;ед маро,
Тал;ин зи шароби ноб г;ед маро.
Хо;ед ба р;зи ;ашр ёбед маро,
Аз хоки дари майкада ;;ед маро.
89
Гуфтам, ки дигар бодаи гулгун нах;рам,
Май хуни разон аст, дигар хун нах;рам.
Пири хирадам гуфт: «Ба ;ид мег;й?»
Гуфтам, ки мазо; мекунам, чун нах;рам.
90
Г;янд, ки д;зах; бувад мардуми маст,
;афтест хилофу дил дар он натвон баст.
Гар оши;у майхораба д;зах бошанд,
Фардо нигар; би;иштро чун кафи даст.


91
Бо мо;рухе бар лаби ;;ю маю вард,
То ;аст муяссарам, тараб хо;ам кард.
То будааму ;астаму хо;ам будан,
Май х;рдааму мех;раму хо;ам хвард.
92
Моем харидори маи к;;наву нав,
В-он го; фур;шандаи олам ба ду ;ав.
Гуфт;, ки пас аз марг ку;о хо;; рафт?
Май пеши ман ору ;ар ку;о хо;; рафт!
93
Ибри;и маи маро шикаст;, рабб;,
Бар ман дари айшро баст;, рабб;.
Бар хок бирехт; маи гулгунро,
Хокам ба да;ан, магар ки маст;, рабб;?
94
То ;ушёрам, тараб зи ман пин;он аст,
Чун маст шудам, дар хирадам ну;сон аст.
;олест миёни мастию ;ушёр;,
Ман бандаи он аст, ки зиндагон; он аст.
95
Ман бода х;рам, валек маст; накунам,
Илло ба ;ада; дароздаст; накунам.
Дон;, ;аразам зи майпараст; ч; бувад,
То ман чу ту хештанпараст; накунам.
96
Сармаст ба майхона гузар кардам д;ш,
Пире дидам масту саб;е бар д;ш.
Гуфтам, ки чаро надор; аз яздон шарм?
Гуфто, ки карим аст худо, бода бин;ш!

97
Мо афсари хону то;и Кай бифр;шем,
Дастору ;асаб ба бонги най бифр;шем.
Тасбе;, ки пайки лашкари тазвир аст,
Ного; ба як пиёла май бифр;шем.
98
Г;янд маро, ки май ту камтар х;р аз ин,
Охир ба ч; узр барнадор; сар аз ин?
Узрам рухи ёру бодаи суб;дам аст,
Инсоф биде;, ч; узр равшантар аз ин?!
99
Эй бода, маъшу;и мани шайдо;,
Ман мех;раму натарсам аз расво;.
Чандон х;рамат, ки ;ар к; бинад, г;яд:
«Эй хуми шароб, аз ку;о мео;?»
100
Ёрон чу ба иттифо; меод кунед,
Худро ба ;амоли якдигар шод кунед.
Со;;, чу майи му;она бар каф гирад,
Бечора маро хам ба дуо ёд кунед.                101                Май бинуш, масхаб бисузу,                оташ андар Каъба зан,                Сокини будхона бошу,                мардумозори макун!!!                102                Эй хоча чаро аз ин чахон бе хабари.
Рузону шабон дар талаби симу зари,
Сармояи ту аз ин чахон як кафан аст,
Онхам гумон аст, бари ё набари.         
103
Дар  пои  ачал чу ман  сарафканда шавам,
Аз  дасти ачал  чун  мурги  парканда  шавам,
Зинхор, гилам  ба  чуз сурохи  макунед,
Шояд, ки чу буйи май  расад зинда  шавам.   
104
Чун бода хури зи аъкл бегона машав,
Мадхуш мабошу чаълро хона машав.
Хохики сад гул адояд гардад,
Озори касе мачую девона машав
105
Гар бар фалак;, ба хок бозорандат.
В-ар бар сари ноз;, ба ниёз орандат.
Фил;умла, мараз ба ;а;л то битвон;,
В-озор ма;;, то ба ниёз орандат
106
Май гарчи ба шаръ зиштном аст, хуш аст,
Чун бар кафи со;иву ;улом аст, хуш аст.
Талх аст ;аром аст, хушам меояд,
Дерест, ки ;ар чиз ;аром аст, хуш аст
107
Некиву бад;, ки дар ни;оди башар аст,
Шодиву ;аме, ки дар ;азову ;адар аст.
Бо чарх макун ;авола, к-андар ра;и иш;,
Чарх аз ту ;азор бор бечоратар аст
108
;ар дил, ки дар ; ме;ру му;аббат насиришт,
Хо; а;ли са;;ода бошаду хо; а;ли куништ.
Дарт дафтари иш; номи ;ар кас, навишт,
Озод зи д;зах асту фори; зи би;ишт
109
Онон, ки кашандаи шароби нобанд,
Б-онон, ки ба шаб ;амеша дар ме;робанд.
Бар хушк касе нест, ;ама дар обанд,
Бедор якест, дигарон дар хобанд
110
Чун булбули маст ро; дар б;стон ёфт,
Р;и гулу ;оми бодаро хандон ёфт,
Омад ба забони хол, дар г;шам гуфт:
«Дарёб, ки умри рафтаро натвон ёфт».
111
Г;янд маро, ки майпарастам, ;астам.
Гуянд маро, ки фоси;у мастам, ;астам.
Дар зо;ири ман ниго; бисёр макун,
К-андар ботин чунон, ки ;астам, ;астам.
112
То битвон; ран;а магардон касро,
Бар оташи хашми хеш маншон касро,
Гар ро;ати ;овидон тамаъ медор;,
Меран; ;амешаву маран;он касро.
* * *
Эй чарх, ;ама хароб; аз кинаи туст,
Бедодгари пешаи деринаи туст.
Вей хок, агар синаи ту бишкофанд,
Бас гав;ари пурба;о, ки дар синаи туст.
* * *
З-ин да;р, ки буд муддате манзили мо,
Н - омад ба ;уз аз балову ;ам ;осили мо.
Афс;с, ки ;ал нагашт як мушкили мо,
Рафтему ;азор ;асрат андар дили мо.
* * *
Эй дил, чу замона мекунад ;амнокат,
Нога; биравад зи тан равони покат.
Бар сабза нишин ба коми дил р;зе чанд,
З-он пеш, ки сабза бардамад аз хокат.
* * *
Оши; ;ама сола масту шайдо бодо,
Девонаву ш;ридаву расво бодо.
Дар ;ушёр; ;уссаи ;арчиз х;рем,
Чун маст шудем, ;ар чи бодо, бодо.
* * *
Эй дил, чу насиби ту ;ама хун шудан аст
А;воли ту ;ар ла;за дигаргун шудан аст.
В - эй ;он, ту ба ман ба;ри ч; кор омада;?
Чун о;ибати кори ту берун шудан аст.
* * *
Он бе;, ки дар ин замона кам гири д;ст,
Бо а;ли замона с;;бат аз дур нак;ст.
Он кас, ки ба ;умлаг; туро такя ба ;ст,
Чун чашма хирад боз кун;, душманат ;ст.
* * *
Эзид чу гили ву;уди мо меорост,
Донист зи феъли мо ч; бархо;ад хост.
Бе ;укмаш нест ;ар гу

Он кас, ки зи ;ому бода бархудор аст,
Пайваста х;рад, валек ; ;ушёр аст.
Дар бисёраш маъзарати андак нест,
Дар андаке ; манфиати бисёр аст.
* * *
Пеш аз ману ту лайлу на;оре будааст,
Гарданда фалак низ ба коре будааст.
Зин;ор ;адам ба хок о;иста ни;;,
К-он мардумаки чашми нигоре будааст.
Бозгашт ба аввал
* * *
Олам ;ама менат асту, айём ;ам аст,
Гардум ;ама офат асту гет; ситам аст.
Фил;умла чу дар кори ;ахон менигарам,
Осуда касе нест ва гар ;аст, кам аст.
* * *
Чун об ба ч;йбору чун бод ба дашт,
Р;зе дигар аз навбати умрам бигузашт.
;аргиз ;аму ду р;з маро ёд нагашт,
Р;зе, ки наёмадасту р;зе, ки гузашт.
* * *
Гар аз паи ша;вату ;аво хо;; рафт,
Аз ман хабарат, ки бенаво хо;; рафт.
Бингар ч; ;исаву аз ку;о омад;?
Медон, ки ч; мекун;, ку;о хо;; рафт?
* * *
Чун абр ба навр;з рухи лола бишуст,
Бархезу ба ;оми бода кун а;д дуруст,
К-ин сабза, ки имр;з тамошога;и туст,
Фардо хама аз хоки ту бархо;ад руст.
* * *
Гардун камаре зи умри фарсудаи мост,
;ай;ун асаре зи чашми полудаи мост.
Д;зах шараре зи ран;и бе;удаи мост,
Фирдавс даме зи ва;ти осудаи мост.
* * *
Хуршеди сипе;ри безавол; иш; аст,
Мур;и чамани ху;астафол; иш; аст.
Иш; он набувад, ки ;амчу булбул нол;,
;ар га;, ки бимириву нанол; - иш; аст.
* * *
Дар хоб будам, маро хирадманде гуфт:
К-аз хоб касеро гули шод; нашукуфт,
Коре ч; кун;, ки бо а;ал бошад ;уфт,
Май н;ш, ки умр;о мебояд хуфт.
* * *
Г;янд: касон "Би;ишт бо ;ур хуш аст",
Ман мег;ям, ки оби ангур хуш аст.
Ин на;д бигиру даст аз он нася бидор,
К-овози ду;ул шунидан аз дур хуш аст.
* * *
Дил оши;и чашми масту турконаи туст,
Ту шамъиву олам ;ама парвонаи туст.
;ону дили мо оши;у девонаи туст,
Ту хонаи дил шудиву дил хонаи туст.
* * *
Он косагаре, ки косаи сар;о кард,
Дар косагар; санъати худ пайдо кард.
Бар хони ву;уди мо нагун коса ни;од.
В - он косаи сарнагун пур аз савдо кард.
* * *
Роз аз ;ама нокасон ни;он бояд дошт.
В-асрор ни;он зи абла;он бояд дошт.
Бингар, ки ч; мекун; ту бо хал;и худой,
Чашм аз ;ама мардумон ;амон бояд дошт.
* * *
Он;о, ки ба ;икмат дури маън; суфтанд,
Дар зоти худованд сухан;о гуфтанд.
Сарриштаи асрор надонист касе,
Аввал занахе заданду охир хуфтанд.
* * *
Сад хона зи хуноби дилам вайрон аст.
В-аз гиряи зор бими садчандон аст,
Аз ;ар мижа новадони хун аст равон,
Гар ман мижаро ба ;ам занам, т;фон аст.
* * *
Он;о, ки хулосаи ;а;он эшонанд,
Бар ав;и фалак буроки фикрат ронанд.
Дар маърифати зоти ту монанди фалак,
Саргаштаву сарнагуну саргардонанд.
* * *
Он;о, ки ку;ан шуданду он;о, ки наванд,
;ар як паи якдигар якояк бишаванд.
В-ин мулки ;а;он ба кас намонад ;овид.
Рафтанду равем боз оянду раванд.
* * *
Бадхо;и касон ба ;е; ма;сад нарасад,
Як бад накунад, ки бо сараш сад нарасад
Ман неки ту хо;аму ту хо;и бад ман,
Ту нек набиниву ба ман бад нарасад.
* * *
Он;о, ки му;ити фазлу одоб шуданд,
Дар кашфи улум шамъи ас;об шуданд.
Рах з-ин шаби торик набурданд бурун,
Гуфтанд фасонаеву дар хоб шуданд.
* * *
Хуш бош, ки ;усса бекарон хо;ад буд,
Бар чарх ;ирони ахтарон хо;ад буд.
Хиште, ки зи ;олаби ту хо;анд задан,
Бунёди сарои дигарон хо;ад буд.
* * *
Аз омаданам набуд гардунро суд,
В-аз рафтани ман ;о;у ;алолаш нафузуд.
В-аз ;е; касе низ ду г;шам нашунуд,
К-оварданду бурдани ман аз ба;ри ч; буд?
* * *
Дар да;р ;ар он, ки ним ноне дорад,
Ё дархури хеш ошёне дорад.
Не ходими кас бувад на махдуми касе,
Г; шод биз;, ки хуш ;а;оне дорад.
* * *
Афс;с, ки номаи ;авон; тай шуд.
В-он тоза ба;ори зиндагон; дай шуд.
Он мур;и тараб, ки номи ; буд шабоб,
Афс;с, надонам, ки кай омад, кай шуд?
* * *
Дорам гуна;е, ки пушти имон шиканад,
Бозори тамоми бутпарастон шиканад.
Бори гуна;ам агар ба мизон сан;анд,
Тарсам, ки ба р;зи ;ашр мизон шиканад.
* * *
Ин чарх чу осиё, ки осуда нашуд,
Осуда нагашту осиё суда нашуд.
Чандон, ки замона дона паймуд дар ;,
; сер нагашту осиё т;да нашуд.
* * *
Иш;е ки ма;оз; бувад, обаш набувад,
Чун оташи ниммурда тобаш набувад.
Оши; бояд, ки солу мо;у шабу р;з.
Орому ;арору х;рду хобаш набувад.
* * *
Ин кофилаи умр ачаб мегузорад,
Дарёб даме, ки бо тараб мегузарад.
Со;;, ;ами фардои ;иёмат ч; х;рд;?
Пеш ор пиёларо, ки шаб мегузарад.
* * *
Гар як нафасат зи зиндагон; гузарад,
Магзор, ки ;уз ба шодмон; гузарад.
Зин;ор, ки сармояи ин мулки ;а;он
Умр асту бад-он сон гузарон;, гузарад.
* * *
Ин к;загарон, ки даст бар гил доранд,
Гар а;лу хирад нек бар ; бигморанд,
;аргиз назананд мушту силаву лагад,
Хоки падаронаст нак; медоранд.
* * *
Гуфтам, ки дилам аз илм ма;рум нашуд,
Кам монд зи асрор, ки маф;ум нашуд.
Акнун, ки ;аме бингарам аз р;и хирад,
Умрам бигузашт, ;е; маълум нашуд.
* * *
Бо ин ду - се нодон, ки чунон медонанд,
Аз ;а;л, ки донои ;а;он эшонанд.
Хар бош ки онон зи хар; чандонанд,
;ар, к-; на хар аст кофираш мехонанд.
* * *
Ёрон, чу ба иттифо; миъод кунед,
Худро ба ;амоли якдигар шод кунед.
Со;; чун ман му;она бар каф гирад,
Бечора фалонро ба дуо ёд кунед.
* * *
Як ;атраи об буду бо дарё шуд.
Як зарраи хок бо замин як;о шуд.
Омад-шудани ту андар ин дунё чист?
Омад магасе падиду нопайдо шуд.
* * *
Дар корга;и к;загаре рафтам д;ш,
Дидам ду ;азор к;за г;ёву хам;ш.
Ного; яке к;за баровард хур;ш:
«Ку к;загару к;захару к;зафур;ш?»
* * *
Чун ;осили одам; дар ин ;ой дудар,
;уз дарди дили додани чон нест дигар.
Хуррам дили он, ки як нафас беш набуд,
В-осуда касе, ки худ назод аз модар.
* * *
Ё раб, ту гилам сариштаи ман ч; кунам?
Пашму ;асабам ту риштаи ман ч; кунам?
;ар неку баде, ки аз ман ояд ба ву;уд,
Ту бар сари ман навиштаи ман ч; кунам?
* * *
Умрат ч; дусад бувад, ч; сесад ч; ;азор,
З-ин к;;насарой бурун барандат ночор.
Гар подша;иву гар гадои бозор,
Ин ;ар ду ба як нарх бувад охир кор.
* * *
Афс;с, ки бефоида фарсуда шудем,
В-аз тоси сипе;ри сарнагун суда шудем.
Дардову надомато, ки то чашм задем,
Нобуда ба коми хеш нобуда шудем.
* * *
Гар бода х;р;, бо хирадмандон х;р,
Бо лоларухи сарв;ади хандон х;р.
Бисёр мах;р, фош макун, вирд масоз,
Га;-га; х;ру кам-кам х;ру ;ам пин;он х;р.
* * *
Эй чарх, зи гардиши ту хурсанд наям,
Озодам кун, ки лои;и банд наям.
Гар майли ту бо бехираду ноа;л аст,
Ман низ чунон а;ли хирадманд наям.
* * *
Аз ;умлаи рафтагони ин ро;и дароз,
Боз омадае ку, ки хабар гирам боз.
Зин;ор дар ин дуро;аи арзу ниёз,
Чизе нагузор;, ки намео; боз.
* * *
Эй д;ст, биё, ки ;ами фардо нах;рем,
В-ин якдама умр ;анимат шумарем.
Фардо, ки аз ин р;и замин даргузарем,
Бо ;афт;азорсолагон сарбасерем.
* * *
Мо л;ъбатаконему фалак л;ъбатбоз,
Аз р;и ;а;и;ат, на аз р;и ма;оз.
Бозича ;амекунем бар натъи ву;уд,
Афтем ба санду;и адам як-як боз.
* * *
Эзид чу нахост он ч; ман хостаам,
Кай гардад рост он ч; ман хостаам?
Гар ;аст савоб он ч; ; хостааст,
Пас ;умла хатост он ч; ман хостаам.
* * *
;омест, ки а;л офарин мезанадаш,
Сад б;са зи ме;р бар ;абин мезанадаш
В-ин к;загари да;р чунин ;оми латиф.
Месозаду боз бар замин мезанадаш.
* * *
Пок аз одам омадему нопок шудем,
Шодон бадар омадему ;амнок шудем.
Будем зи оби дида дар оташи дил,
Додем ба об умру дар хок шудем.
* * *
Хайём, агар зи бода маст;, хуш бош,
Гар бо санаме даме нишаст;, хуш бош.
Поёни ;ама чизи ;а;он нест; аст
Пиндор, ки нест; чу ;аст;, хуш бош.
* * *
;оно, ману ту намунаи паргорем,
Сар гарч; ду кардем, як тан дорем
Бар ну;та равонем ;аме доиравор,
То охири кор сар ба хам боз орем.
* * *
Тарсем, ки чу з-ин беш ба олам нарасем,
Бо хафнафасон низ фаро;ам нарасем.
Ин дам, ки дар ;ем, ;анимат шумарем,
Шояд, ки ба зиндаг; дар он дам нарасем.
* * *
Як даст ба мусхафему як даст ба ;ом,
Га; назди ;алолему га; назди ;аром.
Моем дар ин чахон нопухтаи хом.
На кофири мутлак, на мусулмони тамом.
* * *
Ин гуна,ки ман кори чахон мебинам,
Олам хама ройгон бар он мебинам.
Субхониллах,ба харчи дарменигарем,
Нокомии хештан дар он мебинам.
* * *
Асрори азалро на ту дониву на ман,
В-ин харфи муаммо на ту хониву на ман
Хаст аз паи парда гуфтугуи ману ту,
Чун парда барфтад,на ту мониви на ман
* * *
Ку махрами роз? То бигуям як дам,
К-аз гохи нахуст чи будаст одам:
Мехнатзадае, сириштае аз дили гам,
Якчанд чахон бигашту бардошт кадам.
* * *
Бархезу махур ;ами ча;он гузарон,
Биншину даме ба шодмон; гузарон.
Дар таъби замона гар вафо; буд;,
Навбат ба ту худ наёмад; аз дигарон.
* * *
Гар ман зи ман му;она мастам, ;астам.
В-ар ошики ринду бутпарастам, хастам.
Хар кас ба хаёли худ гумоне дорад,
Ман худ донам, хар он чи хастам,хастам
* * *
Бар синаи гампазири ман рахмат кун,
Бар холи дили асири ман рахмат кун.
Бар пои харобатрави ман бахшой,
Бар дасти пиёлагири ман рахмат кун.
* * *
Г;янд маро, ки майпарастам, хастам.
Г;янд маро,ки фосику мастам, хастам.
Дар зохири ман нигох бисёр макун,
К-андар ботин чунон, ки хастам, хастам.
* * *
Р;зе, ки гузашт, аз ; дигар ёд макун,
Фардо ки наёмадааст фарёд макун.
Бар н-омадаву гузашта бунёд макун,
Холи хуш бошу умр бар бод макун.
* * *
Максуд зи чумла офариниш моем,
Дар чашми хирад чавхари биниш моем.
Ин доираи чахон чу ангуштари аст,
Бе хеч шаке накши нигинаш моем.
* * *
З-ин гунбади гарданда бадафъоли бин,
В-аз чумла дустон чахон холи бин.
То битвони як нафас худро бош
Фардо манигар, дил маталаб, холи бин.
* * *
Майлам ба шароби ноб бошад доим,
Гушам ба наю рубоб бошад доим.
Гар хоки маро кузагарон куза кунанд,
Он куза пур аз шароб бошад доим.
* * *
Говест дар осмову номаш Парвиз,
Як гови дигар нухуфта дар зери замин.
Чашми хирадат кушову чун ахли якин.
Зеру забари ду гов муште хабар бин.
* * *
Як чанд ба кудаки ба устод шудем,
Якчанд ба устодии худ шод шудем.
Поени сухан шунав,ки моро чи расид,
Чун абр даромадему чун бод шудем
* * *
Гар бар фалакам даст буди чун яздо,
Бардоштаме ман ин фалакро зи ми ён.
В-аз нав фалаке дигар чунон сохтаме,
К-озода ба коми дил расиди осон.
* * *
Ин чарх чу тосест нагун афтода,
Дар вай хама зиракон забун афтода.
Дар дустии шишаву согар нигаред,
Лаб бар лабу миёни хун афтода.
* * *
Аз омадану рафтани мо суде ку?
В-аз тори вучуди умр мо пуде ку?
Чандин сару пои нозанинони чахон.
Месузаду хок мешавад, дуде ку?
* * *
Нокарда гунах дар ин чахон кист, бигу?
В-он кас,ки гунах накард,чун зист ,бигу?
Ман бад кунаму ту бад мукофот дихи,
Пас фарк миёни ману ту чист, бигу?
* * *
Эй чарх дилам ;амеша ;амнок кун;,
Пирохани хушдили ман чок куни.
Боде, ки ба ман вазад, ту оташ сози,
Обе ,ки хурам, дар даханам хок куни.
* * *
Эй кош, ки чои оромидан буди,
Ё ин рахи дурро расидан буди.
Кош аз паи сад хазор сол аз дили хок,
Чун сабза умеди барламидаи буди.
* * *
Бар кузагаре парер кардам гузаре,
Аз хок хаменамуд хар дам хунаре.
Ман дидам, агар надид хар бехабаре,
Хоки падарон дар кафи хар кузагаре.
* * *
Чун огахи ,эй дуст,зи хар асроре,
Чандин чи хурди ба бехуда таморе?
Чун менаварад ба ихтиёрат коре,
Хуш бошад дар ин нафас,ки хасти боре
* * *
май дар кафи ман нех, ки дилам бетоб аст.
В-ин умри гурезпой чун симоб аст.
Дарёб, ки оташи ч,авони об аст.
Х,ушдор, ки бедории давлат хоб аст.
***
Бегона агар вафо кунад, хеши ман аст,
В-ар хеш хато кунад, бадандеши ман аст,
Гар захр мувофикат кунад, тарёк аст,
В-ар нуш мухолифат кунад, неши ман аст
***
бе;, ки дар ин замона кам гири д;ст,
Бо а;ли замона с;;бат аз дур нак;ст.
Он кас, ки дар зиндаги туро такя бар ;ст,
Чун чашми хирад боз куни, душманат ;ст
***
Афтод маро бо майу маст; коре,
Хал;ам ба ч; мекунад маломат боре?
Эй кош, ки ;ар ;аром маст; кард;.
То ман ба ;а;он надидаме ;ушёре
***
Ё раб, ту ;амоли ин ма;и ме;рангез,
Омехтаи ба сумбули амбарбез.
Пас ;укм ;амекуни, ки бар вай манигар,
Ин ;укм чунон бувад, ки ка; дору марез


Он;о, ки ба кори а;л дармек;шанд,
;ай;от…, ки ;умла гови нар ме;;шанд.
Он бе;, ки либоси абла;; дарп;шанд,
К-имр;з ба а;л тарра менафр;шанд.

Як шиша шаробу лаби ёру лаби кишт,
Ин ;умла маро на;ду туро нася би;ишт.
;авме ба би;ишту д;зах андар нараванд
К; рафт ба д;заху к; омад зи би;ишт?


Афсус, ки рафт умр бар бе;уда,
;ам лу;ма ;арому ;ам нафас олуда.
Фармудаи нокарда сия;р;ям кард,
Фарёд зи карда;ои нофармуда