Жаш журналистни оюмлары

ЖАШ ЖУРНАЛИСТНИ ОЮМЛАРЫ

Кертиди, шёндю, къыйын заманды. Хар затда тюрлене барады. Биреу бай болургъа сюеди, биреу махтау алыргъа. Биреу а, халкъ ючюн, аны айнырына къайгъыра кюрешеди. Алай аны ангыламагъанда болады. Сёз ючюн, ётюрюкле жазаса, не уа тапсыз ишлейсе дейди. Хар кимни да кесини кёз къарамы барды. Алай, келигиз сагъыш этейик. Сёз ючюн, сокъургъа: «Сокъурса» - десенг, ол кертиди, хау, алай тюзмюдю? Бизни таулу миллетде адамны сёз бла абындыргъан бек айыплы ишге саналады. Ол бедишди.
Бусагъатдагъы дунияда кёзбау этерге билирге керекди. Не бек къачама десенг да андан, жарсыугъа, болаллыкъ тюйюлсе. Ол жашауду. Аны бизни кёп трюлю поэтлерибизни назмуларында эслерге боллукъбуз. Сёз ючюн, Мусукаланы Сакинатны назмусундан бир тизгинни келтирейим юлгюге:

...Аны гюняхлы болгъанын да билдим,
Алай а кёзбау этерге юйрендим.
Ансыз жашагъан абирекди жерде,
Керти бла кёзбау - шашмазлыкъ нёгерле

Бу тизгинледе окъуна кёресе жашауну кюзгюсюн. «Тилинг бла чапма, билиминг бла чап», - дегендиле акъыллыла. Басмада ишлеген бек къыйынды. Бирле алай излейдиле: газет не уа бир тюрлю бир жазыу издания кертисин жазып турсун деп. Алай, башында сагъыннганымча: Сокъургъа: «Сен сокъурса» - десенг, ол кертиди, хау, алай тюз тюйюлдю. Кёп даула, тарыгъыула да эшитирге тюше да болур, алай аны къулакъгъа алыргъа кереклиси болмаз дергим келеди. Хунагъа жарашмагъан ташла уа бирлик ишде кеслери да болалмайдыла тутхуч, башха жанына тёнгерейдиле. Ишлеген адамгъа дау хар заманда да табылады, ишлемегенлеге уа киши да тиймейди. Алайды да аны юсюнден былай айтхандыла: «Дунияда болмаса зарлыкъ, халкъгъа болмаз эди тарлыкъ», - дейдиле.
Озгъан кюнлеге артха къарай да болурбуз. Жарсыу, къууанч да бар. Былайда, поэт Додуланы Аскерни назму тизгинин келтирирге сюеме:

Жиляма сен, тохта,
Болур болду, озду кетди.
Артха, къызыл отха,
Кесеу къайтмаз, жанса керти...

Бу тизгинле адамны сагъышландыргъан этедиле. Бизни хар бирибизни да аллыбызда узун, жарыкъ жолла жатадыла. Алай, ол жолла ныхытлы да болургъа боллукъдула. Бюгюн болалмагъан эсенг, там бла болаллыкъбыз, Аллах айтса. Не ахшы ишде да алгъа атламла тири болдурургъа керекди. Тёгерекде айтханлагъа уа тынгылама. Кими харам, кими уа таза жюрекден да айтыр. Алай кесинги жюрегингден, кесинг таныгъан къалам къарындашларынгдан, жууукъ-ахлуларынгдан башха, сюйюп, кертисин киши айтырыкъ тюйюлдю.
Бусагъатда алгъа итинсенг: «Бизнича нек болмайды?!», артха къала башласанг: «О, бу жарлы, бир онгмайды!» дейдиле… Сёз этиу, сёз. Андан сора бир зат жокъду. Сора къалай болгъун? Не этгин? Огъесе сыйлы журналистибиз Шауаланы Разиятны бу акъыллы тизгинлеринеми таянайыкъ?

Жюреги такъырланы,
Хыйлады акъыллары.
Кёлюмю къачырдыла,
Жанымы ачытдыла.

Болалмам сизге нёгер,
Жюрегим ачыу тёгер.
Къошулмам аманлыкъгъа,
Юйренмем харамлыкъгъа.

Къалай алай болсада, дау этсек да жашаугъа, жашагъан игиди. Къурусун зарлыкъ! Келсин ийманлыкъ.
Кесими назму тизгинлеримден бир тизгинин сизге шагъырейликге келтирирге сюеме. Жюреклени сагъышландырыр деп бек ышанама.

* * *
Хар кимге да бирча иги болалмазса,
Бири аман, бири ариу кёзден къарар.
Бирине уа аман бетли болурса,
Болушургъа табалмасанг мадар.

БАЙТУУГЪАНЛАНЫ Исмаил.