ИЗ АБЕЦАДЛА
(перевод с польского Надежды Далецкой)
Глупость Запада. Признаюсь, что я страдал комплексом поляка, я много лет прожил во Франции и в Америке, скрежеща зубами, и мне пришлось научиться сдерживать себя.
Можно дать объективную оценку этого феномена, то есть можно влезть в человеческую шкуру Запада и посмотреть на всё его глазами. Оказывается, то, что мы называем глупостью, есть результат всего навсего другого опыта и других интересов. Англия в 1938 году уверовала, что согласие на растерзание Чехословакии залог обеспечения прочного мира, и эта наивность была бы непонятна, если бы не память Англии о братьях и сыновьях, погибших в окопах Первой мировой войны. Также и, мемориал в каждом, самом маленьком городе со списком погибших в 1914-1918 годах, чаще всего мужского населения, во многом объясняет поведение французов во Второй мировой войне, их политику проволочек и уступок. Даже когда в Европе смотрели праздным взглядом на резню в Боснии и ежедневные обстрелы Сараева, что привело с моей стороны к написанию гневных писем из Франции. Это расценивалось как призыв к войне, но они не хотели умирать, как и их деды.
Однако глупость Запада не является единолично нашим, дурным примером европейцев, происхождение и имя её: ограниченное представление о мире. Ограниченное наше воображение проводит линию через центр Европы и рассуждает так, что не в наших интересах иметь дело с мало нам известными народами, живущими к востоку от нас. Ялта имела разные резоны (расчеты с союзниками), но фактически утверждала концепцию на земли пустынные и окраинные и их важность для прогресса цивилизации. Полвека спустя не только Западная Европа ничего не сделала, чтобы предотвратить зверства войны и этнических чисток в Боснии. Кроме этого в течение четырёх лет и Содинённые Штаты, находящиеся на пике мирового влияния, считали страны Югославии лежащими вне сферы своих интересов и ничего не предпринимали, хотя достаточно было только объявить угрозу военного вмешательства, чтобы спасти тысячи жизней.
Ограниченное воображение защищает себя от того, чтобы признать мир как систему взаимосвязанных сосудов, а также не в состоянии выйти за пределы того, что ему близко знакомо. Когда я находился после войны в Америке, я никому не мог пересказать о том, что произошло в Польше в 1939-1945. Не верили. Верили в то, что во время любой войны газеты о противнике печатают самые мерзкие вещи, но как только война закончится, оказывается, что всё это просто пропаганда. Чистое зло? Вы что, действительно хотите, пан, чтобы мы поверили в существование дьявола?
Чеслав Милош. Глупость Запада
© Copyright: Надежда Далецкая, 2011
Свидетельство о публикации №111122310416
Свидетельство о публикации №111122310416
Рецензии
оригинал
Głupota Zachodu. Przyznaję się, cierpiałem na ten polski kompleks, a że mieszkałem wiele lat we Francji i Ameryce, zgrzytałem zębami i musiałem nauczyć się siebie hamować.
Obiektywna ocena tego fenomenu jest możliwa, to znaczy możliwe jest wejście w skórę człowieka Zachodu i patrzenie jego oczami. Okazuje się wtedy, że co nazywamy głupotą, jest wyni¬kiem innych doświadczeń i innych interesów. Anglia w 1938 uwierzyła, że godząc się na pożarcie Czechosłowacji, zapewnia sobie trwały pokój, i ta naiwność byłaby niezrozumiała, gdyby nie pamięć Anglii o braciach i synach zabitych w okopach pierwszej wojny światowej. Tak samo, pomniczek w każdym, nawet naj¬mniejszym, miasteczku Francji z listą poległych 1914-1918, często większości mieszkańców płci męskiej, wyjaśnia wiele z zachowania się Francuzów w drugiej wojnie światowej i dalsze kunktatorstwo ich polityki. Nawet kiedy Europa przyglądała się bezczynnie masakrom w Bośni i codziennemu ostrzeliwaniu Sarajewa, mój protestujący wiersz zaowocował wściekłymi listami z Francji. Że niby nawołuję do wojny, a oni nie chcą umierać jak ich dziadowie.
A jednak głupota Zachodu nie jest jedynie naszym, gorszych Europejczyków, zmyśleniem, a jej imię: wyobraźnia zwężona. Zwężają swoją wyobraźnię kreśląc linię przez środek Europy i powiadając sobie, że nie leży w ich interesie zajmować się mało znanymi ludami, mieszkającymi na wschód od niej. Jałta miała różne przyczyny (zapłacić sojusznikowi), ale w istocie przesądza¬ło pojęcie krain pustych i nieważnych dla postępu cywilizacji. Pół wieku później nie tylko zachodnia Europa nic nie robiła, żeby zapobiec okrucieństwom wojny i czystki etnicznej w Bośni. Także przez cztery lata Stany Zjednoczone, u szczytu potęgi, uważały kraje Jugosławii za leżące poza sferą ich interesów i nie robiły nic, choć wystarczyłoby zagrozić interwencją militarną, żeby uratować tysiące ludzkich istnień.
Wyobraźnia zwężona broni się przed uznaniem świata za system naczyń połączonych, jak też nie umie wydostać się poza to, co znajome. Kiedy znalazłem się w Ameryce zaraz po wojnie, nikomu nie mogłem opowiedzieć o tym, co działo się w Polsce w latach 1939-1945. Nie wierzyli. Uważali, że, oczywiście, podczas każdej wojny prasa wypisuje najokropniejsze
rzeczy o wrogu, ale jak się działania wojenne skończą, wszystko to okazuje się tylko propagandą. Czyste zło? Czy naprawdę chce pan, żebyśmy uwierzyli w istnienie diabła?
Надежда Далецкая 23.12.2011 23:48 • Заявить о нарушении
Głupota Zachodu. Przyznaję się, cierpiałem na ten polski kompleks, a że mieszkałem wiele lat we Francji i Ameryce, zgrzytałem zębami i musiałem nauczyć się siebie hamować.
Obiektywna ocena tego fenomenu jest możliwa, to znaczy możliwe jest wejście w skórę człowieka Zachodu i patrzenie jego oczami. Okazuje się wtedy, że co nazywamy głupotą, jest wyni¬kiem innych doświadczeń i innych interesów. Anglia w 1938 uwierzyła, że godząc się na pożarcie Czechosłowacji, zapewnia sobie trwały pokój, i ta naiwność byłaby niezrozumiała, gdyby nie pamięć Anglii o braciach i synach zabitych w okopach pierwszej wojny światowej. Tak samo, pomniczek w każdym, nawet naj¬mniejszym, miasteczku Francji z listą poległych 1914-1918, często większości mieszkańców płci męskiej, wyjaśnia wiele z zachowania się Francuzów w drugiej wojnie światowej i dalsze kunktatorstwo ich polityki. Nawet kiedy Europa przyglądała się bezczynnie masakrom w Bośni i codziennemu ostrzeliwaniu Sarajewa, mój protestujący wiersz zaowocował wściekłymi listami z Francji. Że niby nawołuję do wojny, a oni nie chcą umierać jak ich dziadowie.
A jednak głupota Zachodu nie jest jedynie naszym, gorszych Europejczyków, zmyśleniem, a jej imię: wyobraźnia zwężona. Zwężają swoją wyobraźnię kreśląc linię przez środek Europy i powiadając sobie, że nie leży w ich interesie zajmować się mało znanymi ludami, mieszkającymi na wschód od niej. Jałta miała różne przyczyny (zapłacić sojusznikowi), ale w istocie przesądza¬ło pojęcie krain pustych i nieważnych dla postępu cywilizacji. Pół wieku później nie tylko zachodnia Europa nic nie robiła, żeby zapobiec okrucieństwom wojny i czystki etnicznej w Bośni. Także przez cztery lata Stany Zjednoczone, u szczytu potęgi, uważały kraje Jugosławii za leżące poza sferą ich interesów i nie robiły nic, choć wystarczyłoby zagrozić interwencją militarną, żeby uratować tysiące ludzkich istnień.
Wyobraźnia zwężona broni się przed uznaniem świata za system naczyń połączonych, jak też nie umie wydostać się poza to, co znajome. Kiedy znalazłem się w Ameryce zaraz po wojnie, nikomu nie mogłem opowiedzieć o tym, co działo się w Polsce w latach 1939-1945. Nie wierzyli. Uważali, że, oczywiście, podczas każdej wojny prasa wypisuje najokropniejsze
rzeczy o wrogu, ale jak się działania wojenne skończą, wszystko to okazuje się tylko propagandą. Czyste zło? Czy naprawdę chce pan, żebyśmy uwierzyli w istnienie diabła?
Надежда Далецкая 23.12.2011 23:48 • Заявить о нарушении