ЦIурхой тоаба - къаман зене тоаба

Хамзат Фаргиев
Са доацача наьха,
Ди доацача наьха
Ка маьхал ма яйла!
Коазой Iийса.1

Шоаш ма дарра ЦIурхойнаькъан да-кх шо. ЦIурхой дольга белгалонош оаш шоаш хьахекхара шоай йоца пхье Мужече йисте, уркаш санна теба хунагIа хьалхайша. Бахархошца барт боацаш из пхье орстхой я яхаш, кашамашка гонахь меттаца карташ еш, нув хьекхаш. Кашамашка хьажар, царга бIарг лакхар, тоадар дика, маьле гIулакх да. Цхьабакъда орстхой кашамаш е тейпай Iемараш да яхаш уж белгал дахар сийдоацаш, къаман юкъе йоаккха юкъ ехкаш имансизий гIулакх да. Шоана - бIеха ЦIурхой тоаба, доагIа жоп деннад Мужечера сий дола, яхь йола Къонахаш. Ингушхой даьш оалаш хиннад: «ХIама ховр, нахага ладийгIар ва». Ва ЦIурхой, оаш царга ладувгIе, хьаькъалча дахка тарлу шо.2

Шун цIурхой тоабо 2018-ча шера йийта яьса фаташ дагалатта: «Орстхой - къам да...»; «Вай Орстхой мохк Iобила беза...» Юххера а фу хилара цу цIурхой бIеха хабарах? Даьра возлора Орстхой къам хьа ма хиланзар, Орстхой Мохк Iо ма биланзар. Оаш ЦIурхош яьсса, деггаза фаташ етташ, къаман ваьразал деш, ма даггара цун га дохкаш, Кадырнаькъан Кремлеца барт бахар, Ингушхой мехка цар алсам ка техар, шо - эхь доаца, бехк боаца, Иблисага сий дехка ЦIурхой, къаман наIалта кIал эттар, Дала баргболча бекхамах кхийр.

Сона дика дага доагIа шун сибаташ!.. Сона дика дага йогIа цу хана оаш йийта ваьразий фаташ!.. Шайтай тоабо еттийла шоана уж санна пайда боаца, зуламах, бекхамах йиза фаташ!.. Оаш къама леладер зулам дольга са шеко яц, цудухьа шайташ шоана фаташ еттарг хилара вIалла шеко яц, хIана аьлча тхона - Ингушхошта, бохам боахаш, Иблисий дог хьесташ лелаш ЦIурхой да шо... Дала цIурхошта лаьрхIа бекхам, Цун лоIам юхатоха, Цо баь соцам хоарцабе, Цун дош дохаде укх дунен тIа цхьа саг вац. Дала аьнна Дош да: «Зулам тIаийцачоа, цу боарамах бехктокхам хургба».3

Вай хьаькъале даьша оалаш хиннад: «Iовдала саг кхетац, бат пенах дIа ца кхийтача». Цхьабакъда шо - ЦIурхойнаькъан, пенах батамаш даггара дIа тIа етташ латташе а кхета лаьрхIа дац. Шоана нохчий мехка бахача орстхош бата тIа тугаш дийттар тушол бетта 2021 шера «Тха ворхий да нохчий хиннаб. Нохчашта Наьсаре кхаччалца лаьтташ дIадала деза Ингушхош» аьнна. Нохчий мехка баха ЦIурхой Орстхош шоаш къам да яхаш хьийхкаь йохарий хабар ахка дахьийтар, Орстхой мохк бицбаь Сиккам бахьийтар.4

Дала Ше бекхам баргба ба шоана оаш халкъан юкъе бийхкаь цIур бахьан долаш, оаш къаман лелаю бIеха ЦIурхой харцо бахьан долаш. Оашош леладаьча, леладеш дола ваьразалца Дала бекхам кIал дахар шо, хIана аьлча Цо аьнна деза Дош шо санна долча ЦIурхойнаькъанга кхоачаш да: «Зулам леладаьчоа бекхам кхоачаргба».5

Дала аьннача деза Дешаш тIехьа оаха - эзара эзараш Ингушхош, «Амин!..» аргда. Дала кхоачаш болба зуламхошта Цо кхайкабаь, лаьрхIа бекхам!.. Амин!..

Ингушхой орстхо
Фаьргхой Хьамзат

Тов бетта 22-ча дийнахь
2023 шера

Дошлорьг

Iемараш (кашамаш) - кладбище.
Ваьраз - предатель.
Пхье - село.
Сиккам - Индия.
Тов бутт - октябрь.
Тушол бутт - апрель.

1. Коазой Iийса. «ГIалгIай», дешарьг 2, оагIув 346.
2. а) Орстхой. Мужган. Мужичи. -
https://www.youtube.com/watch?v=rxYoSiFhIXQ
б) Ответ коренных жителей селения Мужичи (Ингушетия) провокаторам. -
https://www.youtube.com/watch?v=FdICeYgCss4
3. КъорIа, 10 : 27, таржам - Фаьргхой Хьамзат. Русский оригинал: «Воздаянием тех, кто приобрел зло, будет равноценное зло». 
4. Нохчий мехка баха орстхош лелабаь кегар, бийца оапаш, бийхка цIур лаьца са яьздаь ши дош да:
а) «Обратясь в Иванушку, не помнящего Батюшку». -
 https://proza.ru/2021/04/27/766 Цу тIа белгаляьккха видео я «Тха ворхий да нохчий хиннаб», яхаш - https://www.youtube.com/watch?v=YUIoa80M_gU
б) «Зелье из зерен истины - от паранойи исцеленье». -
 https://proza.ru/2021/04/30/568
5. КъорIа, 4 : 123, таржам - Фаьргхой Хьамзат. Русский оригинал: «Кто творит зло, тот получит за него воздаяние...»

***

Хьалхара сурт тIа оттаяьр цIурхой тоаба я.
ШоллагIа дола сурта тIа латтар Иуда Искариот ва - цIурхой дув биъаь воша. Из ва Iийса-пайхмар вехка ваьраз. Сурт 1836-ча шера оттадаьр сурташхо Джеймс Жак Тиссо ва.