У Тураве жыў колісь Яраслаў –
Князь мудры, справядлівы і багаты.
Аднойчы ён з гасцямі паскакаў
На ўловы – паляўнічым быў заўзятым.
Набілі шмат дзічыны дружбакі.
Ды тура Яраслаў-ваяка ўбачыў.
Пагнаўся – ды, напэўна, лёс такі –
Пагоня абярнулася няўдачай.
Тур бег і раптам рэзка так звярнуў
На князя (апынуўся ж пад нагамі),
Што конь з разгону тура садануў –
І рухнуў, пратаранены рагамі.
І крупам так прыціснуў седака –
Шчэ момант – і расплюшчылася б цела.
Ды ў гэты час загоншчыка рука,
Бы цуд неспадзяваны, падаспела.
Ён туру ў вочы світку ўміг шпурнуў
І спрытна нож яму ўсадзіў у сэрца.
Той рынуў – нежывы ўжо – на зямлю –
І князь пазбег шчамлёткаў лютай смерці!
Калі ж зусім прыйшоў ужо ў сябе,
Загоншчыка – Ранцэвіча – паклікаў:
“Вось – золата – за ўчынак твой – табе!” –
І збан падаў з чырвонцамі вялікі.
Але Ранцэвіч гэткі быў мудрэц:
Кіёк узяў, праткнуў да дна збаночка –
“Як будзе дно – багаццю і канец.
Сапраўдны скарб не вымераць кіёчкам!
Дый золата – забава для князёў –
Не надта й прыжываецца ў народзе.
Дай, княжа, дар такі мне за любоў,
Каб дна я аніколі не знаходзіў!”
Падумаў князь і кажа: “Вось бяда!
Калі б сабраў я ўсё свае багацце,
Ты нават і тады б дастаў да дна…
Дык што з табой рабіць мы будзем, браце?”
Загоншчык засмяяўся: “Пойдзем, князь,
Сапраўднае багацце нас чакае.”
Ўзяў меч – дый усадзіў у глебу ўраз.
“Вось, княжа! Бачыш, скарбніца якая?!
У ёй нікому дна не дасягнуць.
Зямелька – вось бяздоннае багацце.
Што грошы? Атрымаеш – пакрадуць.
А кут свой будзе ў сэрцы, быццам маці.”
Здзівіўся Яраслаў (бо стала чым)
Загоншчыкавай мудрасці бясцэннай –
І дарчую з пячаткай уручыў:
“Ранцэвічу – на дзесяць пакаленняў.»
Дагэтуль, далібог, пад Мазыром
У вёсачцы Вяленічы сяляне
Шчэ помняць пра паданне – мудры ўрок.
Дагэтуль і Ранцэвічы ў пашане.
Нашчадкі з роду ў род перадаюць
Той скарб, што застаецца дзіўным дарам :
Бяздоннае багацце – родны кут
І грамату – у цынкавым футляры.
Па беларускай легендзе: http://www.bellib.org/legenda/item/legenda/legenda-121.html
28.09.2011